با پیشرفت علوم مختلف و تکنولوژی‌های مدرن، صنعت ساختمان‌سازی نیز پیشرفت قابل توجهی داشته و امروزه از انواع مصالح نوین و مدرن برای افزایش مقاومت ساختمان، افزایش طول عمر سازه، کاهش هزینه‌ها، افزایش سرعت ساخت‌وساز، عایق بندی ساختمان و … استفاده می‌شود. در ساختمان‌سازی از انواع سقف‌های مختلف استفاده می‌شود و هر کدام از این سقف‌ها می‌توانند ویژگی‌ها و قابلیت‌های منحصربه‌فردی داشته باشند و در سازه‌های متعددی به کار بروند. در ادامه مطلب به بررسی انواع سقف ساختمانی و کاربردهای آنها پرداخته می‌شود.
انواع سقف ساختمانی
در حقیقت هر سازه و ساختمانی می‌تواند از اجزای متعدد و متفاوتی تشکیل شود و هر کدام از این اجزا می‌توانند نقش و وظیفه جداگانه‌ای داشته باشند. سقف‌ها از جمله مهم‌ترین و اصلی‌ترین اجزای هر ساختمان به شمار می‌روند که وظیفه آنها انتقال بارها به ستون‌ها و محافظت از سایر بخش‌های سازه است. از جمله انواع سقف‌های ساختمانی و کاربردهای آنها می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
سقف دال بتنی
سقف دال بتنی از جمله انواع سقف ساختمانی است که از بتن و آرماتور ساخته شده و ضخامتی بین ۱۰ تا ۵۰ سانتی‌متر دارد و با توجه به آنکه از مقاومت بالایی در برابر لرزش و زلزله داشته، از عمر بالایی برخوردار است و در برابر صوت و حرارت مقاوم است می‌تواند در ساختمان‌های صنعتی و مهم استفاده شود. البته این سقف‌ها را می‌توان در ساختمان‌های مسکونی نیز اجرا کرد. در مقاله‌ای با عنوان اجرای سقف دال بتنی می‌توان به اطلاعات دقیقی در مورد نحوه اجرای این سقف‌ها دست پیدا کرد.
سقف تیرچه‌بلوک
سقف تیرچه‌بلوک از جمله سقف‌هایی است که در آن تیرچه‌ها نقش تیر فرعی را داشته و فواصل بین آنها با بلوک پر می‌شود و معمولاً در انواع ساختمان‌های اسکلت فلزی، بتی و آجری به کار می‌روند. تیرچه‌بلوک از وزن کمی برخوردار است و کاملاً یکپارچه خواهد بود. استفاده از بلوک به جای بتن باعث می‌شود این سقف صرفه اقتصادی بیشتری داشته باشد.
سقف عرشه فولادی
یکی دیگر از انواع سقف ساختمانی سقف عرشه فولادی است که توسط ورق‌های گالوانیزه ذوزنقه‌ای شکل ساخته می‌شود و اجزای آن شامل بتن، میلگرد، گل‌میخ، فلاشینگ و ورق گالوانیزه است. این سقف جایگزین بسیار خوبی برای تیرچه‌بلوک است و می‌تواند در انواع ساختمان‌ها مسکونی و… استفاده شود. در این سقف امکان سقف گذاری و بتن‌ریزی همزمان تمامی طبقات وجود دارد.
سقف تیرچه کرومیت
تیرچه کرومیت نیز در حقیقت نوعی سقف تیرچه‌بلوک است که توسط تیرچه فلزی با جان باز اجرا می‌شود. در این نوع سقف‌ها فضای بین تیرچه‌ها می‌توانند با پلی استایرن، بلوک سیمانی، کامپوزیت و … پر شوند. این سقف‌ها دارای انسجام بالایی بوده و صلبیت مناسبی داشته و به دلیل عدم نیاز به شمع بندی سرعت اجرای بالایی دارند. این سقف‌ها می‌تواند در انواع ساختمان‌ها مسکونی، صنعتی و اداری استفاده شود چرا که وزن سازه را بسیار کم می‌کند. در مقاله‌ای تحت عنوان مراحل نصب بلوک یونولیت نیز به بررسی کامل مراحل نصب یونولیت‌ها در این نوع سقف‌ها پرداخته شده است و مطالعه آن خالی از لطف نخواهد بود.
انواع سقف ساختمانی وافل
سقف وافل به نوعی از سقف‌های ساختمانی گفته می‌شود که با استفاده از سیستم دال قابلمه‌ای تولید و اجرا می‌شود و به آنها سقف مشبک نیز گفته می‌شود. این سقف‌ها هزینه اجرای کمتری داشته و می‌تواند برای مکان‌هایی همچون بیمارستان‌ها، پارکینگ‌های مسقف، فرودگاه‌ها، ایستگاه‌ها و سوله‌های صنعتی استفاده شود. همچنین زمان اجرای کوتاهی داشته و سرعت ساخت‌وساز را افزایش می‌دهند. این سقف‌ها می‌توانند مزیت‌های متعددی داشته باشند اما از معایب سقف وافل می‌توان به عایق نامناسب حرارت و برودت بودن، نیاز به بتن باکیفیت و انتقال راحت صوت از آن اشاره کرد.
سقف یوبوت
سقف‌های یوبوت از جمله سقف‌های ساختمانی هستند که با هدف کاهش وزن ساختمان‌ها استفاده می‌شوند و امروزه رواج بالایی پیدا کرده‌اند. این سقف‌ها دارای یک شکل ظاهری مشبک هستند و از عناصر سازنده سازه نمی‌باشند. استفاده از این سقف‌ها فقط برای حذف بتن و ایجاد حفره در داخل دال است و اجرای آن نیاز به دقت بسیار بالایی دارد. این سقف‌ها می‌توانند در انواع ساختمان‌های مسکونی، اداری و صنعتی استفاده شوند.
انواع سقف ساختمانی کاذب
سقف‌های کاذب از جمله انواع سقف ساختمانی سبک هستند که اجرای آن بعد از نصب لوله‌های تأسیساتی خواهد بود. سقف کناف، پی‌وی‌سی، رابیتس و … از جمله سقف‌های کاذب هستند که از موادی همچون الیاف پلیمری، توری، گچ و افزودنی تشکیل می‌شوند. این سقف‌ها وزن بسیار کمی دارند، مقاومت بالایی در برابر حرارت و رطوبت داشته و به سرعت اجرا می‌شوند. در حقیقت این سقف‌ها را می‌توان به راحتی بین تیرچه‌ها اجرا کند و به سقف اصلی متصل نمود.
سقف کوبیاکس
سقف کوبیاکس نیز از جمله سقف‌های مدرنی است که در سال‌های اخیر به شدت مورد توجه قرار گرفته است و در صنعت ساختمان‌سازی استفاده می‌شود. این سقف شباهت بالایی به دال دوطرفه دارد اما در اجرای آن از گوی‌های خالی دوطرفه استفاده می‌شود و مصرف بتن را کاهش می‌دهد. در مقاله‌ای تحت عنوان سقف کوبیاکس چیست به بررسی کامل و دقیق این نوع سقف‌ها، مصالح مورد نیاز آن، نحوه اجرا و سایر جزئیات پرداخته شده است. این سقف‌ها معمولاً سرعت اجرای کم و هزینه بالایی دارند به همین دلیل در ساختمان‌های مسکونی کمتر استفاده می‌شوند و بیشتر در پروژه‌های صنعتی و تجاری کاربرد دارند.
سقف طاق ضربی
سقف‌های طاق ضربی از جمله قدیمی‌ترین نوع سقف‌ها هستند که هنوز هم در بسیاری از مناطق جهان استفاده می‌شوند. این سقف‌ها از مصالحی همچون آجر و گچ ساخته می‌شوند و نیازی به قالب ندارند. این سقف‌ها معمولاً در ساختمان‌های مسکونی با دهانه‌های کم استفاده می‌شوند. چون در ساخت آنها از سازه‌های مقاوم استفاده نمی‌شود نمی‌تواند استحکام بالایی داشته باشد و به همین دلیل در ساختمان‌های تجاری و صنعتی از آن استفاده نمی‌شود.
انواع سقف ساختمانی روفیکس
سقف روفیکس از انواع سقف‌های جدید ساختمانی است که دارای قالبی ماندگار است و در اصل نوعی دال بتنی آرمه مرکب بتنی به شمار می‌رود. این سقف‌ها در اصل از نوعی صفحه فلزی مشبک ساخته می‌شوند که در آن پروفیل‌های طولی به شکل موازی در فاصله‌های معین در آن تعبیه می‌شوند. در این سقف امکان اجرای همزمان سقف‌ها وجود دارد و نیازی به شمع و جک ندارد و از وزن کمی برخوردار است. سقف روفیکس را می‌توان در انواع ساختمان‌های مسکونی، اداری و … استفاده کرد.
از دیگر سقف‌های رایج در صنعت ساختمان‌سازی می‌توان به مواردی همچون سقف سیاک، سقف پیش تنیده، سقف تیردال، سقف کامپوزیت، سقف چوبی و … اشاره کرد که هرکدام از ویژگی‌ها، مزیت‌ها و معایب ویژه‌ای برخوردار بوده و می‌توانند در ساختمان‌های مختلفی استفاده شوند. خرید بلوک یونولیت و استفاده از آن در سقف‌ها امروزه رواج بالایی دارد چرا که به کاهش وزن، افزایش سرعت ساخت، افزایش مقاومت، عایق‌بندی ساختمان و … کمک می‌کند.
جمع‌بندی نهایی
سقف به عنوان یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین اجزای ساختمان شناخته می‌شود و امروز از انواع سقف ساختمانی در این صنعت استفاده می‌شود. سقف‌های تیرچه‌بلوک، تیرچه کرومیت، یوبوت، کوبیاکس، دال بتنی، تیردال، کامپوزیت، وافل، عرضه فولادی، چوبی و … از جمله رایج‌ترین سقف‌هایی هستند که در این صنعت استفاده می‌شوند و هرکدام می‌توانند مزایا و معایب خاص خود را داشته و از کاربردهای ویژه‌ای برخوردار باشند.
