در دنیای مدرن و پرهیاهوی امروزی عایق‌بندی ساختمان‌ها از نظر حرارت، رطوبت و صوت اهمیت بسیار زیادی دارد و انجام این عایق‌کاری‌ها می‌تواند یک کار بسیار هوشمندانه و مفید باشد چرا که عایق‌کاری ساختمان علاوه بر ایجاد آرامش برای ساکنان ساختمان‌ها می‌تواند در صرفه‌جویی و کاهش اتلاف انرژی‌های مختلف مؤثر باشد. استفاده از انواع عایق ساختمانی علاوه بر تمامی مزیت‌هایی که دارد می‌تواند باعث افزایش ارزش ساختمان‌ها نیز بشود. عایق‌ها می‌توانند از نظر فرم، جنس، عملکرد، کاربرد، ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی و … با هم متفاوت باشند. در ادامه مطلب به بررسی انواع عایق‌های ساختمانی و بهترین روش عایق‌بندی ساختمان‌ها پرداخته خواهد شد.
عایق کاری ساختمان چیست و چه مزایایی دارد؟
در حقیقت هر وسیله یا ماده‌ای که بتواند از ورود و خروج انرژی‌های مختلف به ساختمان ممانعت کند به‌عنوان عایق شناخته می‌شود. عایق‌ها می‌توانند به اشکال مختلف مانند پوشش‌های سقفی، پوشش کف، پوشش دیوارها و پوشش تجهیزات مختلف استفاده شوند. هرکدام از انواع عایق‌ها کاربردهای مختلفی دارند به‌عنوان‌مثال عایق‌های رطوبتی مانع از ورود و خروج آب و رطوبت می‌شوند درحالی‌که عایق‌های صوتی به‌منظور جلوگیری از ورود و خروج صدا استفاده می‌شوند. از مهم‌ترین مزیت‌های استفاده از عایق‌ها در ساختمان می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- جلوگیری از اتلاف انرژی
- محافظت از ساختمان در برابر آتش‌سوزی
- کم کردن میزان آلودگی‌های صوتی
- افزایش ایمنی، مقاومت، دوام و ماندگاری ساختمان‌ها
- تأمین آرامش و آسایش افراد و ساکنان ساختمان‌ها
انواع عایق ساختمانی
همان‌طور که گفته شد هرکدام از مواد عایقی که در ساختمان‌ها استفاده می‌شوند دارای کاربردهای مختلفی بوده و می‌توانند از ورود و خروج انرژی‌های مختلفی جلوگیری کنند و موادی همچون یونولیت می‌تواند یک عایق چندکاره باشد که هم در برابر رطوبت، هم صوت و هم حرارت مقاومت مناسبی از خود نشان می‌دهد. به‌صورت کلی قسمت‌های مختلفی از ساختمان عایق‌بندی می‌شوند که مهم‌ترین آنها شامل سقف‌های ساختمان، دیوارهای خارجی، کف ساختمان، تأسیسات و لوله‌های آب گرم می‌باشند.
برای عایق‌بندی ساختمان‌ها از مواد مختلفی همچون عایق‌های پلیمری با مواد مصنوعی و یا عایق‌های معدنی یا طبیعی استفاده می‌شود. عایق‌بندی ساختمان‌ها از نظر عملکرد به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند که هرکدام دارای زیرمجموعه‌های مختلف است که به شرح زیر می‌باشند:
عایق‌های رطوبتی
عایق‌های رطوبتی را می‌توان یکی از مهم‌ترین انواع عایق ساختمانی دانست که استفاده از آنها در قسمت‌های مختلفی همچون سقف و کف ساختمان بسیار ضروری و لازم است و نباید به‌هیچ‌عنوان نادیده گرفته شوند. درصورتی‌که از عایق‌های مناسب برای ساختمان‌ها استفاده نشود ورود آب و رطوبت به داخل ساختمان می‌توان خسارت‌ها و آسیب‌های مختلفی ایجاد کند.
- عایق‌های پرایمری که در حقیقت آسترهایی از نوع قیر، رزین و افزودنی‌های مختلف هستند که قابلیت چسبندگی بالا، اشتعال‌پذیری خیلی کم، رنگ‌پذیری عالی و نصب ساده‌ای دارند.
- عایق‌های پلیمری که از انواع عایق ساختمانی بوده و از خاصیت حرارتی و رطوبتی برخوردار هستند فقط با استفاده از اسپری کردن آنها به سطوح مختلف باعث ایجاد عایق می‌شوند. این عایق‌ها مقاومت بالایی داشته، با محیط‌زیست سازگار بوده و از طول عمر بالایی برخوردارند.
- عایق‌های رطوبتی قیر و گونی که سنتی‌ترین نوع عایق رطوبتی بوده و به علت چسبندگی بالا و آب‌گریزی عالی و همچنین مقاومت در برابر اسید، باز و نمک‌ها در بخش‌های مختلفی از ساختمان استفاده می‌شود.
- ایزوگام که استفاده‌های متعددی دارند و نصب بسیار ساده‌ای دارند.
- عایق‌های پیش‌ساخته که از مواد مختلفی همچون قیر، پلیمر، پلی‌اتیلن و … ساخته شده و در قسمت‌های پی و بام ساختمان استفاده می‌شوند و وزن کم و انعطاف‌پذیری بالایی دارند. دیوارهای تری دی پانل در ساخت آنها از یونولیت استفاده می‌شود در کنار استفاده به‌عنوان دیوار می‌توانند یک عایق رطوبتی مناسب نیز باشند
- عایق‌های رطوبتی نانو که از مواد پلیمری بر پایه آب تولید شده‌اند و معمولاً در بام، نما، کاشی و قسمت‌های چوبی ساختمان استفاده می‌شوند. وزن کم، مقاومت بالا در برابر آتش، بهداشتی بودن، عمر طولانی، عدم داشتن عوارض شیمیایی و … از مهم‌ترین مزایای این عایق‌ها هستند.
عایق‌های حرارتی ساختمان
یکی دیگر از انواع عایق ساختمانی که استفاده‌های متعددی داشته و می‌تواند از انتقال انرژی حرارتی به محیط‌های مختلف جلوگیری کند، عایق‌های حرارتی هستند و اهمیت بسیار زیادی در صرفه‌جویی انرژی گرمایی در ساختمان‌ها دارند. این عایق‌ها نیز می‌توانند انواع مختلفی داشته باشند.
- عایق حرارتی فوم پلی یورتان که کمتر به‌عنوان عایق حرارتی استفاده می‌شوند. این عایق‌ها وزن کمی داشته، در برابر آتش مقاوم هستند و با محیط‌زیست سازگاری مناسبی دارند.
- عایق حرارتی پلی استایرن یا انواع یونولیت دیواری و ورقه‌ای که در حقیقت می‌تواند به‌عنوان عایق ضد آب استفاده شوند اما در برابر حرارت نیز مقاومت خوبی دارند.
- عایق حرارتی نانو که از انواع عایق ساختمانی بوده که امروزه استفاده‌های متعددی برای فضا‌های مسکونی، تجاری، مخازن، لوله‌های ساختمان و … دارند و قیمت مناسبی داشته و از مقاومت بالایی برخوردارند.
- عایق حرارتی پشم‌شیشه یا فایبرگلاس که مدرن‌ترین و به‌روزترین نوع عایق حرارتی در سراسر جهان بوده و قیمت ارزان، وزن کم، نصب آسان و ایمنی بسیار خوبی دارند و در برابر حشرات و باکتری‌ها نیز مقاوم هستند.
- عایق حرارتی پشم معدنی یا پشم سنگ که از سنگ‌های آتش‌فشانی ساخته شد و غیرقابل اشتعال هستند و از ایمنی بالایی برخوردارند.
- عایق‌های حرارتی سلولزی که سازگاری بالایی با محیط‌زیست دارند که در حقیقت از مواد بازیافتی مانند کاغذ و … تولید شوند.
عایق‌های صوتی ساختمان
یکی دیگر از مهم‌ترین عایق‌هایی که در ساختمان‌های استفاده می‌شوند عایق‌های صوتی هستند که نقش ویژه‌ای در تأمین آسایش و آرامش افراد خصوصاً در شهرهای شلوغ و صنعتی دارند. عایق‌های صوتی معمولاً در خانه‌ها، سالن‌های کنفرانس، سینماها، استودیوها و … استفاده می‌شوند و رایج‌ترین نوع آنها شامل موارد زیر هستند:
- عایق‌های صوتی پانل گچی که معمولاً به شیوه روکار استفاده می‌شوند و با کاغذ و رنگ پوشش داده می‌شوند. نصب آسان، عدم اشتعال‌پذیری، دوام و ماندگاری بالا و مقرون‌به‌صرفه بودن از مهم‌ترین مزایای این عایق‌های هستند.
- یکی دیگر از انواع عایق ساختمانی عایق صوتی یونولیت است که به‌عنوان یک عایق چندمنظوره برای حرارت و رطوبت نیز شناخته می‌شود و امروزه بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. وزن کم، قابلیت بازیافت، قیمت مناسب، مقاومت در برابر مواد شیمیایی و … از مزایای این عایق‌ها هستند.
- عایق صوتی آکوستیک که وظیفه جذب صوت و کاهش ارتعاش صدا را داشته و به سهولت نصب می‌شوند و از قیمت کمی برخوردار می‌باشند.
- علاوه بر آنکه فایبرگلاس و مواد معدنی می‌تواند به‌عنوان عایق حرارتی استفاده شوند می‌توانند یک عایق صوتی مناسب نیز باشند. این عایق‌ها غیرقابل اشتعال بوده، با محیط‌زیست سازگار است و در برابر انگل و باکتری‌ها مقاوم هستند
- عایق صوتی ویسکوالاستیک که در حقیقت باعث تبدیل انرژی مکانیکی ناشی از ارتعاش‌های صوتی به گرما شود و در کف، دیوار و سقف ساختمان‌ها استفاده می‌شود.
بهترین روش عایق کاری ساختمان
همان‌طور که گفته شد عایق‌بندی ساختمان‌ها از اهمیت و ارزش بسیار بالایی برخوردار بوده و در کنار صرفه‌جویی در مصرف انرژی‌ها و تأمین آسایش و آرامش افراد باعث می‌شود که قیمت و ارزش ساختمان نیز افزایش پیدا کند. به‌صورت کلی می‌توان گفت بهترین روش عایق‌کاری ساختمان روشی است که در آن ساختمان از نظر رطوبت، حرارت و صوت به مقاومت بالایی برسد. هرکدام از عایق‌های گفته شده که مورد بررسی قرار گرفتند دارای مزایا و معایب خاص خود بوده و می‌توانند در محیط‌ها و ساختمان‌های مختلف مورد استفاده قرار بگیرند.
یونولیت‌ها به‌عنوان یکی از بهترین و کاربردی‌ترین عایق‌های ساختمانی شناخته می‌شوند که همزمان می‌توانند عایق صوت، حرارت و رطوبت باشند. مطالعه در مورد کاربرد یونولیت فشرده به‌عنوان یکی از بهترین انواع عایق ساختمانی می‌تواند کمک زیادی به افراد برای انتخاب یک عایق مناسب ساختمانی بکند.
جمع‌بندی نهایی
عایق‌بندی ساختمان‌ها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار هستند چرا که عایق‌کاری مناسب می‌تواند ساختمان‌ها را از نظر مقاومت در برابر رطوبت، سروصدا و همچنین از دست رفتن انرژی حرارتی تقویت کرده و به صرفه‌جویی و کاهش مصرف انرژی‌های مختلف کمک کند. انتخاب عایق مناسب باید بر اساس فاکتورهایی همچون محیط ساختمان، نوع کاربردی ساختمان، شرایط آب و هوایی، نوع عایق و … انجام شود.
