در دهه‌های اخیر با پیشرفت علوم و تکنولوژی‌های مختلف، صنایع مختلف نیز دچار تحولات و تغییرات وسیعی شده‌اند و مواد و متریال های متنوعی کشف و اختراع شده‌اند که توانسته‌اند جایگزین متریال های سنتی و قدیمی شوند. آکاسیف که با نام‌هایی همچون یونولیت، پلاستوفوم، استایر و فوم و پلی استایرن انبساطی یا EPS نیز شناخته می‌شود از جمله کاربردی‌ترین موادی است که امروزه در صنایع مختلفی همچون ساختمان‌سازی، بسته‌بندی، خودروسازی، لوازم‌خانگی و … استفاده‌های متعددی دارد. وزن بسیار کم، مقاومت بالا در برابر خوردگی، عایق بودن در برابر رطوبت و حرارت، داشتن قابلیت بازیافت، طول عمر بالا، قیمت مناسب و … از مهم‌ترین ویژگی‌های این ماده هستند که آن را به یک ماده کاربردی و مؤثر تبدیل کرده‌اند. در ادامه مطلب به بررسی کامل آکاسیف و ورق عایق پلاستوفوم، ویژگی‌ها، مزایا و کاربردهای آن پرداخته خواهد شد.
آکاسیف یا یونولیت در حقیقت یک نوع ماده پلیمری سفید رنگ، متخلخل و سبک است که از نوعی پلاستیک تهیه شده از استایرن مونومر تولید می‌شود. این ماده اولین بار در سال ۱۸۳۹ توسط فردی به نام ادوارد سیمون به شکلی اتفاقی کشف شده و توسط یک شرکت آلمانی به تولید انبوه رسید و انقلاب بزرگی در بسیاری از صنایع از جمله ساختمان‌سازی ایجاد کرد. در مقاله دیگری تحت عنوان یونولیت چیست از سایت مادفوم به بررسی کامل یونولیت‌ها و مشخصات و ویژگی‌های آن‌ها پرداخته شده که می‌تواند اطلاعات مفید و متعددی در اختیار خوانندگان قرار دهد.
نحوه تولید آکاسیف
به صورت کلی ورق عایق پلاستوفوم یا یونولیت‌ها در ۳ مرحله اصلی شامل پیش انبساط، تثبیت و شکل‌دهی ساخته می‌شوند. در مرحله اول دانه‌های استایرن که شباهت بالایی به دانه‌های شکر دارند و از چگالی مشخصی برخوردارند وارد دستگاهی به نام اکسپندر شده و حجم آن‌ها با استفاده از بخار آب افزایش می‌یابد. حجم این مواد در اثر قدرت بخار آب می‌تواند ۲۰ تا ۵۰ برابر شود. در مرحله دوم که مرحله پلیمریزاسیون است از موادی همچون شنتان و دی‌اکسید کربن برای حجم دهندگی و پف کنندگی مواد استفاده می‌شود. این انبساط اولیه مهم‌ترین و اصلی‌ترین دلیل وزن پایین آکاسیف است چرا که بیش از ۹۰ درصد حجم یونولیت از هوا تشکیل می‌شود. بعد از این مراحل، مواد برای خنک شدن وارد سیلوهای ذخیره‌سازی شده و ۶ تا ۱۲ ساعت استراحت داده می‌شوند درنهایت برای مرحله قالب‌گیری آماده می‌شوند. در مرحله قالب‌گیری مواد اولیه با استفاده از قدرت بخار آب فشرده شده و به هم می‌چسبند و به شکل بلوک یونولیت مادر می‌آیند. در نهایت بعد از خشک شدن بلوک یونولیت مادر و انتقال آن‌ها به انبار با استفاده از المنت‌های برقی یا دستگاه‌های CNC برش داده شده و به انواع یونولیت بسته‌بندی، دیواری، فوم سقفی و … تبدیل می‌شوند.
مهم‌ترین ویژگی‌های آکاسیف و کاربردهای آن
با گذشت دو قرن از کشف و اختراع آکاسیف، این ماده به یکی از اصلی‌ترین مواد کاربردی در صنایع مختلفی همچون ساختمان‌سازی، بسته‌بندی، خودروسازی، غذا و دارو و … تبدیل شده است. از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های این ماده می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- ورق عایق پلاستوفوم وزن بسیار کمی دارد چرا که بیش از ۹۰ درصد آن از هوا تشکیل می‌شود و حمل‌ونقل آن بسیار راحت است.
- طول عمر این ماده بالا بوده و ماندگاری بالایی دارد
- آکاسیف سازگاری بالایی با محیط زیست دارد و از قابلیت بازیافت برخوردار است.
- از نظر قیمت بسیار مقرون‌به‌صرفه است.
- مقاومت بالایی در برابر نفوذ رطوبت و مایعات دارد.
- در برابر فشار، ضربه، مواد شیمیایی و … مقاومت بالایی دارد.
- به راحتی می‌تواند ابعاد و اندازه‌های آن را تغییر داد.
ویژگی‌های عنوان شده برای آکاسیف باعث شده است که این ماده جایگزین بسیاری از مواد و مصالح ساختمان و متریال های صنعتی دیگر شود و از مهم‌ترین کاربردهای آن می‌توان به استفاده در ساختمان‌سازی، استفاده در صنعت کشاورزی، پزشکی، انتقال خون، استفاده به عنوان عایق صوتی، حرارتی و رطوبتی، تولید مصالح مدرن ساختمانی، استفاده در سالن‌ها و اتاق‌های ضبط موسیقی و سالن‌های آکوستیک، استفاده در مجسمه‌سازی، ساخت ماکت‌ها و تابلوهای تبلیغاتی، استفاده در دکوراسیون و تزئینات داخلی منزل، پاساژها، مغازه‌ها و …، ساخت سردخانه‌ها و … اشاره کرد.
انواع آکاسیف
آکاسیف یا یونولیت می‌تواند بر اساس فاکتورها و پارامترهای مختلفی دسته‌بندی شود و هر کدام از آن‌ها می‌توانند کاربردها و قابلیت‌های منحصربه‌فردی داشته باشند. دانسیته، کاربردها، اندازه و ابعاد، نوع اشتعال‌پذیری و … از مهم‌ترین عوامل تقسیم‌بندی یونولیت است. به صورت کلی انواع آکاسیف به شرح زیر هستند:
- آکاسیف یا یونولیت سقفی که معمولاً دارای دانسیته ۱۲ بوده و وزنی معادل ۷ تا ۸ کیلوگرم دارد. این یونولیت برای اجرای سقف‌های تیرچه بلوکی استفاده می‌شود و می‌تواند در اندازه‌های سفارشی نیز تولید شود.
- ورق عایق پلاستوفوم که می‌تواند برای عایق‌بندی در صنایع مختلف استفاده شود و در ضخامت‌های مختلفی وجود دارد.
- یونولیت فشرده که دانسیته آن معمولاً بیشتر از ۴۰ بوده و می‌تواند در صنایع مختلفی همچون خودروسازی، تولید در و پنجره، لوازم‌تحریر، مجسمه‌سازی و … استفاده‌های متعددی داشته باشد.
- یونولیت دیواری که در شکل‌های مختلفی همچون یونولیت‌های دیوار پوش فوم، فوم دیواری تزیینی، فوم دیوارپوش و یونولیت دیواری ۳D Panel وجود دارند و می‌توانند در دکوراسیون‌ها، درزگیری، عایق‌بندی و … استفاده شوند.
- یونولیت بسته‌بندی که دارای چگالی و وزن پایینی بوده و می‌تواند در برابر فشار، ضربه، رطوبت و … مقاومت بالایی داشته باشد.
- یونولیت‌های فوق فشرده، یونولیت‌های تزریقی و … از دیگر انواع یونولیت‌ها هستند که هر کدام می‌توانند کاربردهای متعددی داشته باشند.
مزایای استفاده از آکاسیف در ساختمان‌سازی
یونولیت یا آکاسیف امروزه به عنوان یکی از اصلی‌ترین مصالح ساختمانی شناخته می‌شود و در بخش‌های مختلف ساختمان به کار می‌رود. از مهم‌ترین مزیت‌های استفاده از این ماده در صنعت ساختمان‌سازی می‌توان موارد زیر را عنوان داشت:
- کاهش هزینه‌های ساخت‌وساز
- کاهش وزن کلی ساختمان
- افزایش سرعت ساخت‌وساز
- عدم نیاز به نیروهای انسانی زیاد
- صرفه‌جویی در مصالح ساختمانی
- راحت‌تر بودن انجام کارهای تأسیساتی
- کاهش مصرف انرژی‌های مختلف
- افزایش مقاومت سازه و طول عمر آن
به صورت کلی ورق عایق پلاستوفوم به دلیل برخورداری از ویژگی‌ها و قابلیت‌های منحصربه‌فرد جایگزین مصالح سنتی و قدیمی ساختمانی شده و استفاده از آن می‌تواند مزیت‌های اقتصادی، اجرایی، فنی و زیست‌محیطی بالایی داشته باشد. در مقاله‌ای تحت عنوان دیوارچینی و ۲۰ نکته کاربردی به بررسی مهم‌ترین نکات دیوارچینی پرداخته شده که می‌تواند اطلاعات دقیقی در اختیار خواننده قرار بدهد.
جمع‌بندی نهایی
ورق عایق پلاستوفوم یا یونولیت نوعی ماده پلیمری متخلخل، سبک وزن و سفیدرنگ است که با نام‌های پلاستوفوم، استایروفوم و پلی استایرن انبساطی یا EPS هم شناخته می‌شود و از ویژگی‌های منحصربه‌فردی همچون وزن کم، قیمت مناسب، طول عمر بالا، مقاومت عالی در برابر عواملی همچون رطوبت، مواد شیمیایی و … برخوردار است. این ماده امروزه در صنایعی همچون ساختمان‌سازی، بسته‌بندی، پزشکی، لوازم‌خانگی، کشاورزی و … کاربردهای متعددی داشته است.
