یونولیت‌ها به عنوان یکی از مصالح مدرن ساختمانی امروزه می‌توانند کاربردها و مزیت‌های متعددی داشته باشند و با اهداف مختلفی همچون ارزان‌سازی، ایمن‌سازی و سریع سازی استفاده می‌شوند. یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین مزیت‌های استفاده از یونولیت در ساختمان‌سازی کاهش مصرف مصالحی همچون گچ، سیمان، بتن و … است. سقف تیرچه یونولیت اگرچه در مقایسه با سقف‌های دیگر مصالح و بتن کمتری نیاز دارد اما لازم است که قبل از اقدام به ساخت سقف یک برآورد اولیه از میزان بتن مورد نیاز آن انجام شود. محاسبه حجم بتن سقف تیرچه یونولیت می‌تواند به عوامل مختلفی بستگی داشته باشد. در ادامه مطلب به بررسی فرمول محاسبه حجم بتن‌ریزی سقف و حجم بتن مورد نیاز در اجرای سقف پرداخته می‌شود.
مزایای استفاده از سقف تیرچه یونولیت
با پیشرفت علوم و تکنولوژی‌های مختلف، صنعت ساختمان‌سازی انقلاب بزرگی داشته و توسعه پیدا کرده و امروزه از سقف‌های مختلفی در ساختمان‌ها استفاده می‌شود. از جمله مهم‌ترین مزیت‌های سقف تیرچه یونولیت می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- کاهش قابل توجه وزن مرده ساختمان
- کاهش مصرف مواد و مصالح ساختمانی
- عملکرد مناسب در برابر زمین لرزه و افزایش ایمنی ساختمان
- حمل و نصب آسان، اجرای سریع و ساده
- عایق‌بندی سقف در برابر صوت، حرارت و رطوبت
- قیمت مناسب و صرفه‌جویی در هزینه‌ها و …
البته این سقف می‌تواند معایبی نیز داشته باشد که می‌توان به اشتعال‌پذیری بالای آن، امکان آسیب‌دیدگی و … اشاره کرد.
محاسبه حجم بتن سقف تیرچه بلوک (تیرچه یونولیت)
برای محاسبه حجم بتن سقف تیرچه یونولیت لازم است که به نکات و پارامترهای مختلفی توجه داشت که مهم‌ترین آن تک یا دوبل بودن تیرچه و میزان ضخامت بتن مورد استفاده است. فرمول محاسبه حجم بتن‌ریزی سقف به این صورت است که در سقف‌های دارای تیرچه تک، ضریب محاسبه۰.۱۸ خواهد بود. این به این معنی است که مساحت سقف باید در ۰.۱۸ ضرب شود. همچنین در این فرمول برای سقف‌هایی با تیرچه دوبل، ضریب محاسبه ۰.۲ خواهد بود و باید مساحت سقف در عدد ۰.۲ ضرب شود. به عنوان نمونه زمانی که یک سقف دارای مساحت ۶۰۰ مترمربع است و به صورت تیرچه تک اجرا شده است به ۱۰۸ متر مکعب بتن نیاز دارد در حالی که اگر به صورت دوبل اجرا شده باشد میزان بتن مورد نیاز آن ۱۲۰ متر مکعب خواهد بود. میزان ضخامت بتن در سقف‌های تیرچه یونولیت معمولاً ۵ تا ۱۰ سانتیمتر است.
تعداد یونولیت سقفی در هر مترمربع
قبل از برآورد و محاسبه حجم بتن مورد نیاز در سقف‌های تیرچه بلوک لازم است که تعداد یونولیت‌های سقفی مورد استفاده برآورد شود. هرچند که این یونولیت‌ها می‌توانند در ابعاد و اندازه‌های سفارشی تولید شوند اما به صورت استاندارد دارای ابعاد ۲۵*۵۰*۲۰۰ می‌باشند و این ابعاد استاندارد می‌تواند ارزیابی تعداد بلوک‌های یونولیتی را راحت‌تر کند. به صورت کلی برای هر مترمربع از سقف ساختمان‌ها به ۰.۶۸ یونولیت نیاز خواهد بود. به عنوان نمونه در یک سقف به مساحت ۲۰۰ متر به تعداد ۱۳۶ بلوک یونولیتی نیاز خواهد بود. البته در محاسبه تعداد یونولیت‌ها باید به نکاتی همچون اندازه و ابعاد تیرچه‌ها نیز توجه داشت. یونولیت‌ها می‌توانند انواع مختلفی داشته باشند و هر کدام در اندازه‌های مختلفی تولید می‌شوند و باید به نوع آن‌ها نیز توجه داشت.
- یونولیت‌های تیرچه فندوله یا بتنی دارای طول ۲ متر، عرض ۵۰ سانتیمتر و ارتفاع ۲۰ و ۲۵ سانتیمتر هستند.
- یونولیت‌های تیرچه کرومیت یا فلزی دارای طول ۱ تا ۲ متر، عرض ۶۵ و ارتفاع ۲۰ و ۲۵ سانتیمتر هستند.
- یونولیت تیرچه پیش‌تنیده دارای طول ۲ متر، عرض ۵۰ و ارتفاع ۱۵ سانتیمتر است
- یونولیت‌های حفره‌دار دارای طول ۱۱۰ سانتیمتر، عرض ۵۰ و ارتفاع ۲۵ سانتیمتر هستند.
ضخامت بتن سقف تیرچه بلوک
ضخامت بتن روی سقف تیرچه بلوک یکی از عوامل مهم در تعیین مقاومت و دوام سقف است. این ضخامت بسته به عوامل مختلفی از جمله موارد زیر متغیر است:
- بارگذاری سقف: میزان باری که سقف باید تحمل کند (مثل وزن افراد، وسایل، بار مرده ساختمان و …)
- اندازه دهانه سقف: فاصله بین دو تکیه‌گاه سقف
- نوع مصالح استفاده شده: نوع بتن، نوع آرماتور و …
- مقررات ملی ساختمان
حداقل ضخامت بتن روی تیرچه بلوک
به طور معمول، حداقل ضخامت بتن روی تیرچه بلوک در ایران ۵ سانتیمتر در نظر گرفته می‌شود. اما این مقدار حداقل بوده و ممکن است در شرایط خاص، ضخامت بیشتری مورد نیاز باشد.
نحوه بتن‌ریزی سقف تیرچه یونولیت و نکات مهم آن
بعد از محاسبه حجم بتن سقف تیرچه یونولیت نوبت به اجرای سقف می‌رسد که باید بر اساس استانداردها انجام شده و به ریزه‌کاری‌های آن توجه شود. چنانچه برای بتن‌ریزی سقف تیرچه یونولیت از پمپ زمینی استفاده شود، باید لوله پمپ به وسیله ستون یا ایجاد سوراخی در یونولیت مهار شده و بتن‌ریزی سقف از دورترین قسمت آن شروع شود و مخلوط بتن به مرور در قسمت‌های مختلف سقف پخش شود. به صورت کلی بهتر است که مخلوط بتنی در بخش‌های مختلف سقف ریخته شده و سپس پخش شود و در یک نقطه جمع نشود. بعد از آنکه با استفاده از فرمول محاسبه حجم بتن‌ریزی سقف میزان و مقداری بتن مورد نیاز ارزیابی شد لازم است که در اجرای آن به نکات مختلفی توجه داشت که مهم‌ترین آن‌ها به شرح زیر هستند:
- برای پخش کردن بتن بهتر است که از بیل و شن کش استفاده شود تا میزان جداشدگی دانه‌های مخلوط بتنی کاهش پیدا کند.
- ویبره زدن بتن اهمیت بالایی دارد. چنانچه تراکم آرماتور به‌گونه‌ای است که نمی‌توان از ویبراتور استفاده کرد می‌توان با استفاده از فرو کردن میلگرد در فواصل مختلف بتن، تراکم آن را افزایش داد.
- اصول و استانداردهای بتن‌ریزی باید به‌خوبی انجام شود تا تیرها و تیرچه‌ها دارای عملکرد صحیح و یکپارچه‌ای داشته باشند.
- بعد از اتمام بتن‌ریزی حتماً باید سطح آن پرداخت شود و با استفاده از ماله‌کشی مناسب صاف و هم‌تراز گردد.
- عیار بتن باید ۳۵۰ کیلوگرم در متر مکعب باشد تا کیفیت بالایی داشته باشد.
- مخلوط بتنی باید عمل‌آوری شود تا مقاومت لازم را داشته باشد و برای عمل‌آوری آن می‌توان از روش‌هایی همچون عمل‌آوری با آب، عمل‌آوری عایق بتنی و عمل‌آوری با بخار آب استفاده کرد.
هزینه بتن‌ریزی سقف تیرچه یونولیت
همان‌طور که گفته شد سقف‌های تیرچه یونولیت یکی از به‌صرفه‌ترین، امن‌ترین و سبک‌ترین سقف‌های ساختمانی هستند که در پروژه‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند. از جمله مهم‌ترین فاکتورهای مؤثر در هزینه‌های بتن‌ریزی سقف تیرچه یونولیت می‌توان به مواردی همچون مساحت سقف، میزان ضخامت بتن، هزینه‌های مربوط به دستمزد نیروهای اجرایی و … اشاره کرد. در مقاله دیگری از سایت مادفوم به بررسی مهم‌ترین فاکتورهای مؤثر در قیمت یونولیت پرداخته شده که می‌تواند اطلاعات مفیدی در اختیار خواننده قرار بدهد.
جمع‌بندی نهایی
برای محاسبه حجم بتن سقف تیرچه یونولیت باید به مواردی همچون مساحت سقف ساختمان، نوع اجرای تیرچه‌ها، ضخامت بتن مورد نیاز و … توجه داشت. فرمول محاسبه حجم بتن‌ریزی سقف برای سقف‌های تیرچه تک و تیرچه دوبل متفاوت بوده و هر کدام دارای ضریب‌های مختلفی هستند. ضریب فرمول سقف تیرچه تک ۰.۱۸ و ضریب فرمول سقف تیرچه دوبل ۰.۲ است.
