در دهه‌های اخیر با پیشرفت علوم و تکنولوژی‌های مختلف انقلاب بزرگی در صنعت ساختمان‌سازی رخ داده و استفاده از مصالح مدرن باعث کاهش هزینه‌ها، افزایش مقاومت، افزایش طول عمر، افزایش سرعت ساخت و ساز و کاهش وزن کلی ساختمان‌ها شده است. یکی از بهترین و کاربردی‌ترین مصالح در ساختمان‌سازی دیوارهای تری دی پانل یا صفحات ساندویچی با بتن پاششی هستند که از موادی همچون شبکه‌های فولادی، یونولیت و بتن تولید می‌شوند. این دیوارها جایگزین بسیار خوبی برای مصالح سنتی دیوارچینی مانند آجر، بلوک و … هستند و به دلیل ویژگی‌ها، قابلیت‌ها و کاربردهای متعددی که دارند بسیار مورد استقبال قرار گرفته‌اند.
تری دی پانل چیست؟
تری دی پانل در اصل نوعی از دیوارهای پیش‌ساخته است که از ۳ بخش اصلی شامل هسته، شبکه و بتن تشکیل می‌شوند. هسته این دیوارها از جنس عایق پلی استایرن نسوز (یونولیت) بوده و شبکه‌ها که با نام مش شناخته می‌شوند از جنس فولاد هستند. شبکه‌های فولادی در هم تنیده می‌توانند به استحکام پانل‌ها کمک کرده و از آنجایی که هسته آنها از جنس یونولیت است وزن بسیار کمی دارند. تری دی پانل اولین بار در سال ۱۹۶۷ توسط فردی به نام ویکتور وایزمن ساخته شده و امروزه کاربردهای متعددی در صنعت ساختمان‌سازی دارد.
انواع تری دی پنل
همان‌گونه که گفته شد تری دی پانل‌ها امروزه می‌توانند جایگزین مناسبی برای مصالح سنتی در دیوارچینی باشند. این دیوارها می‌توانند با توجه به کاربردهایی که دارند انواع مختلفی داشته باشند. به صورت کلی این دیوارها ۵ نوع هستند که به شرح زیر می‌باشند:
- تری دی پنل سقفی که هسته یونولیت آنها از ضخامت ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلی‌متر برخوردار بوده و عرض آنها می‌تواند از ۸۰ تا ۱۰۰ سانتی‌متر متفاوت باشد. این پانل‌ها به شکل افقی و یا با شیب کم به عنوان عضو باربر خمشی و دیافراگم افقی عمل خواهند کرد.
- تری دی پانل باربر که از ضخامت بیشتری برخوردار بوده و با داشتن مفتول‌های قطور فولادی و داشتن چگالی عایق بالاتر نیروهای جانبی را مهار می‌کنند.
- تری دی پانل غیر باربر که در مقایسه با دیوارهای باربر ضخامت کمتری داشته و برای پارتیشن‌های داخلی و دیوارهای محیطی استفاده می‌شوند.
- تری دی پانل متال فوم که نسل دوم پانل‌های پیش‌ساخته بوده و بیشتر به عنوان چهارچوب و مهاربندی افقی و عمودی استفاده می‌شوند و می‌توانند نیروهای برشی را انتقال بدهند. این پنل ها برای اتصال کامل سقف‌ها و دیوارها نیز کاربرد دارند.
- تری دی پانل دکوراتیو که در اجرای دکوراسیون در دیوارها و سقف‌ها و … به کار می‌روند
نقاط قوت و مزایای سیستم صفحات ساندویچی با بتن پاششی
هر کدام از انواع مصالح ساختمانی می‌توانند با توجه به ویژگی‌ها و قابلیت‌هایی که دارند از مزیت‌ها و نقاط قوت متعددی برخوردار باشند و این قاعده برای دیوارهای تری دی پانل نیز صدق می‌کند. از جمله مهم‌ترین مزایا و نقاط قوت این صفحات ساندویچی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- به راحتی می‌توان این دیوارها را برای انطباق با طرح‌های معماری شکل داد
- در مقایسه با دیوارهای متداول و سنتی از ضخامت کمتری برخوردارند و می‌توانند فضای بیشتری در اختیار ساکنان قرار بدهند.
- این دیوارها می‌توانند همزمان نقش جداکننده و عضو سازه‌ای داشته باشند.
- به دلیل پیوستگی بین دیوارها و سقف ساختمان باعث بازپخش و توزیع مطلوب نیروها در اعضای مختلف سازه می‌شوند.
- امکان موازی کردن اقدامات اجرایی با توجه به عدم نیاز به قالب و قالب‌بندی و همچنین هوابندی مناسب دیوارهای ساختمان
- نصب و آماده‌سازی این دیوارها در مقایسه با مصالح سنتی بسیار ساده‌تر و سریع‌تر خواهد بود چرا که از وزن کمتری برخوردار بوده و استحکام مناسبی دارند.
- عدم نیاز به امکانات سنگین برای نصب و داشتن قابلیت انطباق با شیوه‌های طراحی مدولار
- عدم داشتن محدودیت‌های خاص در مورد پرداخت نهایی سطوح و تنوع در نما
- عدم وابستگی به فناوری‌های پیچیده و خارجی
- به دلیل داشتن هسته یونولیتی می‌توانند عایق مناسبی برای رطوبت، حرارت، صوت و … باشند.
- وجود دانش فنی قابل‌قبول و ضوابط طراحی (سازه، ایمنی در برابر آتش) در مورد ساختمان‌های کوتاه مرتبه و کم ارتفاع
- داشتن صرفه اقتصادی در مقایسه با انواع مصالح سنتی و قدیمی
- امکان آسیب‌دیدگی کمتر در زمان نصب به دلیل استحکام بالای شبکه‌های فولادی
- دارا بودن قابلیت انبساط و انقباض و انعطاف‌پذیری مناسب
- داشتن تنوع بالا و امکان استفاده در بخش‌های مختلف ساختمان
- سازگاری بالا با محیط زیست و عدم وارد کردن خسارت به آن
- عدم داشتن پرتی و ضایعات امکان تعویض قطعات و همچنین کاهش مصرف مصالح
- عبور راحت لوله‌های آب و فاضلاب، برق و تلفن و همچنین نصب راحت در و پنجره‌ها.
- مقاومت بالا در برابر آتش سوزی و زلزله و …
- امکان اجرای طرح‌های متنوع و مختلف در ساختمان در سیستم‌های سینوسی و قوسی.
نقاط ضعف و معایب دیوارهای تری دی پانل
دیوارهای تری دی پانل همانند سایر مصالح مدرن ساختمانی در کنار تمامی مزیت‌ها و نقاط قوت خود می‌توانند معایب و نقاط ضعف مختلفی نیز داشته باشند که مهم‌ترین آنها شامل موارد زیر هستند:
- در حالت سازه کامل ۳D Panel دارای محدودیت ارتفاع بوده و می‌تواند در دهانه‌های سقف ساختمان نیز مشکل‌ساز باشد.
- امکان بازیافت مصالح دیوار بتن پاشی شده وجود ندارد و نمی‌توان مجدداً از آن استفاده کرد.
- برای اجرای این دیوارها محدودیت‌های فصلی وجود دارد.
- این دیوارها در محیط‌های مهاجم و خورنده مقاومت کمی دارند و ممکن است دچار آسیب و خسارت شوند.
- وجود خطر جذب آب و یخ‌بندان لایه بتنی خارجی (در مناطق سردسیر) و سختی کنترل کیفیت آنها
- زمانی که از بتن تحت فشار برای پوشش این دیوارها استفاده می‌شود میزان ضایعات بتن زیاد خواهد بود.
- در محیط‌هایی که تغییرات دمای روزانه قابل ملاحظه باشد عملکرد مناسبی نخواهند داشت.
- چنانچه این دیوارها دچار آتشسوزی شوند می‌توانند گازهای سمی متعددی ایجاد کنند و خطرات جانی و مالی زیادی به بار بیاورند.
- سختی و در بعضی موارد عدم وجود امکان ایجاد تغییرات در زمان ساخت و در دوره بهره‌برداری و …
جمع‌بندی نهایی
دیوارهای تری دی پانل از جمله مصالح مدرن ساختمانی هستند که از شبکه‌های فلزی و هسته یونولیتی تولید شده و با استفاده از بتن پاشی در جای خود مستحکم می‌شوند. این دیوارها انواع مختلفی دارند و می‌توانند کاربردهای متعددی داشته باشند. دیوار تری دی پانل می‌تواند نقاط قوت و مزایای متعددی همچون وزن کم، نصب ساده، طول عمر بالا، تنوع بالا و … دارد در حالی که می‌تواند معایبی همچون ضایعات بتن، عدم امکان بازیافت، داشتن محدودیت ارتفاع و … نیز دارند.
