سقف به عنوان یکی از اصلی‌ترین اجزای ساختمان شناخته می‌شود و امروزه با پیشرفت علوم و تکنولوژی‌های مختلف، انواع مختلفی از سقف‌ها مانند سقف یوبوت، سقف تیرچه کرومیت، سقف طاق ضربی، سقف کاذب، سقف وافل، سقف عرشه فولادی، سقف کامپوزیت، سقف روفیکس، سقف تیردال، سقف پیش تنیده، سقف کوبیاکس و … در صنعت ساختمان‌سازی به کار می‌روند. سقف‌های دال بتنی و تیرچه بلوک از رایج‌ترین و کاربردی‌ترین سقف‌های این صنعت هستند که امروزه توسط پیمانکاران اجرا می‌شوند. در ادامه مطلب به بررسی و معرفی تفاوت سقف دال بتنی و تیرچه بلوک و مزایا و معایب هرکدام از آن‌ها پرداخته خواهد شد.
سقف دال بتنی چیست؟
این سقف به نوعی از سقف‌های ساختمانی اطلاق می‌شود که توسط مصالحی همچون بتن و فولاد ساخته می‌شود و معمولاً در طبقات ساختمان‌های مختلف استفاده می‌شود و ضخامت آن می‌تواند از ۱۰ تا ۵۰ سانتی‌متر متفاوت باشد. سقف دال بتنی یا Concrete Slab از زیبایی و جذابیت ویژه‌ای برخوردار است و امروزه در انواع ساختمان‌ها، ساخت فونداسیون، ساخت بالکن، تونل سازی، ساخت پیاده‌رو و سنگ‌فرش، ساخت عرشه پل، روسازی جاده و … به کار می‌رود.
این سقف می‌تواند از نظر عملکرد به دو دسته دال بتنی یک‌طرفه و دوطرفه تقسیم شود. چنانچه نسبت طول به عرض دال کمتر از ۲ باش دال دوطرفه بوده و اگر این نسبت بزرگ‌تر از ۲ باشد دال یک‌طرفه خواهد بود. همچنین از نظر نحوه اجرا این سقف‌ها به ۶ دسته شامل دال تخت ساده، سیستم تیردال، دال تخت قارچی، دال تخت مشبک، دال تخت مجوف و دال تخت پیش تنیده تقسیم شود.
سقف تیرچه بلوک چیست؟
سقف تیرچه بلوک در حقیقت نوعی سیستم دال یک طرفه است که از مصالحی همچون یونولیت سقفی، تیرچه و بتن ساخته می‌شود و از رواج بسیار زیادی خصوصاً در کشور ایران برخوردار است. در اصل استفاده از فوم یا یونولیت در این سقف‌ها افزایش میزان مقاومت کششی بتن در برابر نیروهای کششی و همچنین کاهش حجم بتن در سقف است. در تیرچه‌های این سقف نیز برای جبران ناتوانی بتن در برابر نیروهای کششی از آرماتور و میلگرد استفاده می‌شود.
مهم‌ترین تفاوت‌های سقف دال بتنی و تیرچه بلوک
هرکدام از انواع سقف‌های مورد استفاده در صنعت ساختمان‌سازی می‌توانند مزیت‌ها، معایب و نقاط ضعف و قوت منحصربه‌فردی داشته باشند و در پروژه‌های مختلفی استفاده شوند. سقف‌های دال بتنی و تیرچه بلوک در کنار شباهت‌های متعدد می‌توانند تفاوت‌های ویژه‌ای نیز داشته باشند. از جمله بارزترین تفاوت‌های این دو سقف می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
-
کاربرد و کارایی
شاید بتوان گفت مهم‌ترین تفاوت سقف دال بتنی و تیرچه بلوک، میزان کارایی و کاربردهای آن‌ها در پروژه‌های مختلف است. سقف‌های دال بتنی استفاده‌های متعددی همچون تونل‌سازی و سدسازی، ساختن فوندانسیون، ساختن تراس، ساختن سقف برای ساختمان، پل سازی و … دارد در حالی که سقف‌های تیرچه بلوک کاربردهای محدودتری داشته و بیشتر برای پروژه‌های کوچک و مسکونی به کار می‌رود.
-
سهولت در اجرا و نصب
از نظر سهولت در اجرا و نصب، سقف‌های تیرچه بلوک می‌توانند برتری محسوسی نسبت به سایر سقف‌ها خصوصاً سقف دال بتنی داشته باشند. استفاده از مصالحی همچون یونولیت در این سقف باعث می‌شود که هزینه‌ها کاهش‌یافته، سرعت اجرای کار بالا رفته و اجرای کلی سقف به شکل ساده‌تری انجام شود.
-
مقاومت و ماندگاری
سقف‌های دال بتنی و تیرچه بلوک از نظر مقاومت و ماندگاری نیز متفاوت هستند. به صورت کلی سقف‌های دال بتنی از مقاومت بیشتری در برابر آتش‌سوزی، زلزله، فشار و … دارند و می‌توانند در برابر نیروهای خمشی و برشی تحمل بالایی داشته باشند.
-
وزن و بار کلی ساختمان
دیگر تفاوت سقف دال بتنی و تیرچه بلوک میزان و وزن و بار مرده‌ای است که بر روی ساختمان اعمال می‌کنند. از آنجایی که در ساخت سقف‌های تیرچه بلوک از بلوک‌های یونولیتی استفاده می‌شود، وزن این سقف‌ها بسیار کمتر از سقف‌های دال بتن است. وزن کم سقف تیرچه بلوک می‌تواند به افزایش ایمنی و مقاومت کلی ساختمان کمک کرده و در زمان بروز حوادثی همچون زلزله، میزان خسارات کمتر خواهد شد.
-
هزینه‌های اجرا
سقف‌های دال بتنی و تیرچه بلوک از نظر هزینه نیز می‌توانند متفاوت باشند. به صورت کلی هزینه سقف‌های تیرچه بلوک تحت تأثیر عواملی مانند قیمت میلگرد، بتن، فوم سقفی و هزینه نیروهای اجرایی است اما در اجرای سقف‌های دال بتنی علاوه بر موارد گفته شده، مواردی همچون میزان آسانی و سختی کار، نوع بتن استفاده شده، ضخامت مورد نظر و میزان زیبایی بصری پروژه نیز تأثیر خواهد داشت. در مقاله دیگری از سایت مادفوم تحت عنوان تری دی پنل، به بررسی دیوارهای پیش ساخته تری دی پنل، کاربردها، مزایا و معایب آن‌ها پرداخته شده که می‌تواند اطلاعات مفیدی در اختیار خواننده قرار بدهد.
-
مزایا و معایب
هرکدام از سقف‌های دال بتنی و تیرچه بلوک می‌توانند مزیت‌ها و معایب خاص خود را داشته باشند. از مهم‌ترین مزایای سقف‌های تیرچه بلوک می‌توان به مواردی همچون اجرای ساده، وزن پایین، استفاده از بتن کمتر، اجرا در انواع سازه‌های بتنی و فلزی، عدم نیاز به شمع بندی و … اشاره داشت در حالی که معایبی همچون عدم استفاده در دهانه‌های بزرگ، نیاز به تخصص برای اجرا، زمان زیاد برای ساخت و آماده‌سازی تیرچه و … نیز خواهد داشت. از مهم‌ترین مزایای سقف دال بتنی نیز می‌توان به مقاومت بالا، عایق صوت و حرارت بودن، طول عمر بالا، کاربردهای متعددی و … اشاره کرد در حالی که این سقف نیز معایبی همچون عدم استفاده در ساختمان‌های فولادی، وزن بالا، افت مقاومت کششی سقف و … دارد.
جمع‌بندی نهایی
سقف‌های دال بتنی و تیرچه بلوک از جمله رایج‌ترین و کاربردی‌ترین سقف‌هایی هستند که در صنعت ساختمان‌سازی به کار می‌روند و هرکدام می‌توانند مزیت‌ها، معایب و استفاده‌های متعددی داشته باشند. مهم‌ترین تفاوت سقف دال بتنی و تیرچه بلوک شامل مواردی همچون هزینه ساخت، سهولت اجرا، کاربردها، مقاومت و ماندگاری و … هستند.
