سقف از مهم‌ترین ارکان و بخش‌های ساختمان به شمار می‌رود و هم‌زمان با پیشرفت علوم و تکنولوژی‌های مختلف، امروزه از انواع مختلفی از سقف‌ها از جمله سقف کامپوزیت فلزی، سقف عرشه فولادی، سقف دال بتنی، سقف تیرچه بلوک، سقف طاق ضربی، سقف پیش‌تنیده، سقف تیرچه کرومیت، سقف یوبوت، سقف کوبیاکس و … استفاده می‌شود. هر کدام از این سقف‌ها می‌توانند ویژگی‌ها، قابلیت‌ها و مزیت‌های متعددی داشته باشند و در پروژه‌های مختلفی به کار بروند. از آنجایی که ارزانسازی، سریع سازی، ایمن‌سازی و زیباسازی ساختمان‌های مدرن اهمیت بالایی دارد سقف‌هایی مانند سقف وافل محبوبیت بالایی پیدا کرده‌اند. در ادامه مطلب به بررسی نحوه اجرای سقف وافل پرداخته می‌شود
سقف وافل چیست؟
سقف وافل در اصل یکی از انواع سقف‌های ساختمانی است که ظاهر زیبا و شکیلی داشته و می‌تواند از صرفه اقتصادی بالایی نیز برخوردار باشد. این سقف که از قرن ۱۹ میلادی تاکنون مورد استفاده بوده بار مرده ساختمان را به شکل قابل توجهی کاهش داده و سطح داخلی سقف از زیبایی و جذابیت بالایی برخوردار خواهد بود. سقف وافل می‌تواند به دو شیوه یک‌طرفه و دو طرفه اجرا شود و از ویژگی‌ها و مزیت‌هایی همچون مقاومت بالا، ضخامت کم، اجرای راحت و سریع، امکان حذف ستون‌های متعدد، ظاهر زیبا و شکیل، وزن پایین و … برخوردار است. از مهم‌ترین کاربردهای این سقف نیز می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- اجرای سقف فرودگاه‌ها
- اجرای سقف ایستگاه‌های مترو
- اجرای سقف‌هایی با دهانه بیشتر از ۱۲ متر
- اجرای سقف‌هایی با وزن کم و میزان فشار پایین
- اجرای سقف سالن‌های سمینار، سینما و موسیقی و …
- اجرای سقف انواع ساختمان‌های مسکونی، اداری، تجاری و صنعتی و …
نحوه اجرای سقف وافل
به صورت کلی اجرای هر کدام از انواع سقف‌های ساختمانی می‌تواند قواعد و ضوابط منحصربه‌فردی داشته باشد چرا که سقف‌ها از حساس‌ترین قسمت‌های سازه به شمار می‌روند. همان‌طور که گفته شد سقف وافل به دو شیوه یک‌طرفه و دو طرفه اجرا خواهد شد و از آنجایی که یک سقف مدرن و جدید است باید با دقت و مهارت بالایی انجام شود. نحوه اجرای سقف وافل در کل شامل ۶ مرحله است که به شرح زیر می‌باشند:
شمع بندی یا اسکفولد
در حقیقت اولین مرحله از اجرای اکثر سقف‌های ساختمانی اجرای عملیات شمع بندی است. شمع سقفی ابزاری است که به طور موقت برای پشتیبانی از سقف‌ها و سازه‌های بتنی در زمان ساخت‌وساز یا تعمیرات استفاده می‌شود. شمع بندی برای سقف‌هایی تا ارتفاع ۳ الی ۳.۵ مناسبت می‌باشد و بیش از این ارتفاع حتماً باید از اسکفولد (scaffold) یا جک بلند برای پوشش سطح زیر سقف استفاده خواهد شد.
قوطی کشی یا شاسی کشی
یکی از مهم‌ترین مزیت‌های سقف وافل در مقایسه با سقف‌هایی همچون یوبوت یا کوبیاکس، نحوه تخته‌بندی زیر سقف است. برای اجرای این سقف نیازی به تخته‌بندی نیست چرا که قالب‌های وافل می‌توانند نقش نگهدارنده بتن نیز داشته باشند در حالی که در سایر سقف‌ها قابل داخل سقف قرار گرفته و باید تخته‌بندی شوند. به علت حذف تخته‌بندی در این سقف قوطی کشی یا قوطی گذاری دومین مرحله اجرای آن به شمار می‌رود. قوطی وسیله ای فلزی است که بر روی شمع بسته شده و نقش تکیه‌گاه را برای قالب‌های وافل خواهد داشت. قوطی کشی سقف به دو روش انجام می‌شود.
در روش اول قوطی‌ها طوری قرار می‌گیرند که دو لبه دو ردیف قالب وافل بر روی یک قوطی قرار بگیرد و در روش دوم به ازای هر ردیف قالب یک قوطی قرار داده خواهد به عبارت دیگر لبه هر ردیف قالب بر روی یک قوطی تکیه دارد و ایمنی و اطمینان مناسبت‌تری ایجاد می‌کند.
قالب گذاری
بعد از قوطی کشی و اتصال دقیق آن‌ها به شمع‌ها نوبت قالب گذاری است. در این مرحله می‌توان با توجه به نحوه اجرای قوطی‌ها، قالب‌ها را نصب کرد. قالب‌ها می‌توانند روی قوطی مختص خود قرار گرفته یا به صورت اشتراکی روی یک قوطی گذاشته شوند. معمولاً بعد از جایگذاری قالب‌ها مابین قوطی‌ها، از میلگردهای U شکل برای اتصال دو قالب مجاور به همدیگر استفاده می‌شود که البته این روش می‌تواند زمان‌بر باشد و دقت و ایمنی کمتری نیز داشته باشد هرچند که مصرف میلگرد بیشتری نیز خواهد برد.
- امروزه قالب‌های قفل‌دار استفاده شده که نیازی به میلگرد نداشته و به راحتی به همدیگر قفل می‌شوند. این قالب‌ها زمان نصب و میزان مصرف مصالح را کاهش داده و از ایمنی بیشتری نیز برخوردارند.
آرماتوربندی
بعد از قالب گذاری نوبت به مرحله آرماتوربندی می‌رسد. در این مرحله آرماتورها مطابق نقشه طراحی و اجرا می‌شوند. در اصل آرماتورهای کششی مابین قالب‌ها با فواصل و تعداد مشخص گذاشته شده و از آرماتورهای حرارتی نیز به شکل شبکه مش بر روی قالب‌ها استفاده می‌شود.
بتن‌ریزی
مرحله پنجم در نحوه اجرای سقف وافل بتن‌ریزی است. البته باید توجه داشت که قبل از بتن‌ریزی باید تمام سطوح نگهدارنده بازرسی چشمی شده باشد تا هیچ‌گونه نشت بتنی اتفاق نیفتد. سپس باید بتن‌ریزی سقف به صورت یکپارچه و یکدست انجام شود. در بتن‌ریزی سقف وافل نیازی به استفاده از ویبراتور نیست چرا که بتن‌ریزی کاملاً باز و قابل دسترس می‌باشد هرچند که برخی ممکن است این عمل را برای تراکم بهتر بتن انجام بدهند. در مقاله‌ای تحت عنوان قیمت یونولیت از سایت مادفوم به بررسی قیمت یونولیت‌ها و عوامل مؤثر بر آن‌ها پرداخته شده که می‌تواند اطلاعات مفیدی به خواننده ارائه کند.
بازکردن قالب‌ها
در نهایت و بعد از خشک شدن کامل بتن نوبت به باز کردن قالب‌های وافل می‌رسد. باز کردن این قالب‌ها چالش و سختی زیادی ندارد اما باید بعد از اتمام کار به خوبی تمیز و پاک‌سازی شوند تا بتوان از آن‌ها در پروژه‌های بعدی استفاده کرد.
جمع‌بندی نهایی
سقف وافل از جمله سقف‌های کاربردی و محبوبی است که به دلیل مزیت‌های متعدد بسیار مورد توجه قرار گرفته است. نحوه اجرای سقف وافل می‌تواند شامل ۶ مرحله اصلی باشد که شمع بندی یا اسکفولد، قوطی کشی یا شاسی کشی، قالب گذاری، آرماتوربندی، بتن‌ریزی مرحله و بازکردن قالب‌ها می‌باشند.
