فوم یا یونولیت به عنوان یکی از کاربردی‌ترین و رایج‌ترین متریال ها و مصالح ساختمانی در صنعت مدرن ساختمان‌سازی شناخته می‌شود و می‌تواند مزیت‌ها، قابلیت‌ها و کاربردهای متعددی داشته باشد. امروزه از انواع مختلفی از فوم‌ها مانند فوم دیواری، فوم سقفی، فوم ورقه‌ای و … در این صنعت استفاده می‌شود به همین دلیل شرکت‌ها و برندهای متعددی در این حوزه فعالیت داشته و محصولات متنوعی تولید و عرضه می‌کنند. تنوع و تعددی بالای محصولات فومی ساختمانی باعث می‌شود که افراد در زمان خرید دچار سردرگمی‌های مختلفی شوند. در ادامه مطلب به بررسی نحوه انتخاب فوم ساختمانی مناسب و نکات مهم خرید آن‌ها پرداخته می‌شود.
فوم ساختمانی چیست؟
فوم ساختمانی در حقیقت به موادی گفته می‌شود که دارای یک ساختار سلولی باز یا بسته بوده و به دلیل وزن سبک، عایق بودن و قابلیت جذب ضربه، مقاومت فیزیکی و شیمیایی بالا، طول عمر زیاد و قابلیت بازیافت کاربردهای متعددی در صنعت ساختمان‌سازی دارد. این فوم‌ها می‌توانند به اشکال مختلفی همچون پانل، بلوک و اسپری‌ها تولید شده و به کار بروند. فوم‌های ساختمانی انواع مختلفی داشته و هر کدام می‌توانند ویژگی‌های منحصربه‌فردی داشته باشند که رایج‌ترین آن‌ها به شرح زیر می‌باشند:
- فوم پلی‌استایرن یا یونولیت که از طریق فرآیند پلیمریزاسیون استایرن تولید شده و به دلیل وزن سبک و قابلیت عایق‌بندی حرارتی بالا، عایق‌بندی صوتی، عایق‌بندی رطوبت و … بسیار محبوب است.
- فوم پلی‌یورتان که از ترکیب دو ماده اصلی پلی‌یول و ایزوسیانات به دست آمده و دارای ساختار سلولی باز یا بسته خواهد بود و می‌تواند در برابر رطوبت، حرارت و صوت یک عایق بسیار خوب باشد.
- فوم پلی‌اتیلن که از فرآیند پلیمریزاسیون اتیلن تولید شده و به دلیل مقاومت شیمیایی و حرارتی بالا کاربردهای متعددی دارد.
- فوم فنولیک که از طریق پلیمریزاسیون فنول و فرمالدئید تولید شده و ویژگی‌های منحصربه‌فردی همچون مقاومت به حرارت بالا و خواص ضدآتش دارد.
مهم‌ترین کاربردهای فوم ساختمانی
هر کدام از انواع فوم‌های ساختمانی می‌توانند ویژگی‌ها و قابلیت‌های منحصربه‌فردی داشته باشند و طبیعتاً کاربردهای متعددی نیز خواهند داشت. از جمله مهم‌ترین کاربردها و قابلیت‌های فوم ساختمانی می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- استفاده در عایق‌بندی ساختمان و تأسیسات و تجهیزات مختلف از نظر دما، رطوبت و صوت
- استفاده در اجرای بخش‌های مختلف ساختمان مانند سقف (استفاده از فوم سقفی به جای بلوک سیمانی و سفالی و …)
- کمک به کاهش هزینه‌های کلی ساخت‌وساز
- کمک به افزایش سرعت ساخت‌وساز
- جلوگیری از مصرف بی‌رویه انرژی و صرفه‌جویی در آن
- استفاده در ساخت و تولید درب و پنجره و …
مهم‌ترین نکات انتخاب فوم ساختمانی
تنوع و تعدد بالای فوم‌های ساختمانی می‌تواند موجب سردرگمی و چالش‌های مختلف افراد در انتخاب درست آن‌ها شود. در زمان خرید و انتخاب فوم ساختمانی لازم است که به نکات و فاکتورهای مختلفی توجه داشت که مهم‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر هستند:
نوع فوم ساختمانی
همان‌طور که گفته شد فوم‌های ساختمانی از تنوع بالایی برخوردارند و هر کدام از آن‌ها می‌توانند ویژگی‌ها، کاربردها و قابلیت‌های منحصربه‌فردی داشته باشند. شناخت نوع فوم ساختمانی اهمیت بالایی دارد و باید در هر کدام از قسمت‌های ساختمان از فوم‌های مشخصی استفاده کرد.
ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی یونولیت سقفی
فوم‌های ساختمانی می‌توانند از مواد اولیه مختلفی همچون استایرن، پلی اورتان، اتیلن و … تولید می‌شوند و به همین دلیل هر کدام می‌توانند ویژگی‌ها و مشخصات فیزیکی و شیمیایی منحصربه‌فردی داشته باشند. میزان مقاومت این فوم‌ها در برابر فشار و ضربه، مقاومت در برابر رطوبت و آب، مقاومت در برابر حرارت، مقاومت در برابر صوت و حشرات، میزان انقباض و انبساط و … از مهم‌ترین ویژگی‌هایی است که باید به آن‌ها توجه داشت.
ابعاد و اندازه‌های یونولیت
هر کدام از انواع فوم‌های ساختمانی به صورت استاندارد در ابعاد و اندازه‌های مختلفی تولید می‌شوند و می‌توانند دانسیته متفاوتی داشته باشند. البته امروزه شرکت‌ها و برندهای مختلف امکان سفارشی‌سازی فوم‌های ساختمانی را داشته و می‌توانند در هر سایز و ابعادی آن‌ها را تولید کنند.
میزان اشتعال‌پذیری فوم
یکی از مهم‌ترین نکاتی که در خرید انواع مصالح ساختمانی باید در نظر گرفت میزان مقاومت آن‌ها در برابر حریق و آتش‌سوزی است. فوم‌های ساختمانی به صورت کلی به دو دسته کند سوز و قابل اشتعال تقسیم می‌شوند و هر کدام می‌توانند قابلیت‌ها و ویژگی‌های متفاوتی داشته باشند. به صورت کلی فوم‌های ساختمانی بر پایه مواد نفتی تولید می‌شوند و باید به اشتعال‌پذیری آن‌ها توجه ویژه‌ای داشت.
میزان دانسیته یونولیت‌ها
دانسیته و چگالی فوم‌ها مهم‌ترین پارامتری است که باید در زمان خرید به آن توجه شود چرا که این پارامتر می‌توانند تعیین‌کننده سایر ویژگی‌ها و خواص آن باشد. وزن فوم، قیمت یونولیت، میزان تحمل فشار و ضربه، میزان تحمل در برابر نفوذ آب و … رابطه مستقیمی با دانسیته فوم دارد
ظاهر و ساختار یونولیت
یکی دیگر از مهم‌ترین فاکتورهای انتخاب فوم ساختمانی ظاهر و ساختار آن است. امروزه استفاده‌های متعددی از فوم ساختمانی می‌شود و شرکت‌های زیادی در این حوزه فعالیت دارند و همین باعث می‌شود که تشخیص کیفت پخت و تولید آن‌ها کار سختی باشد اما حتماً باید به ظاهر و ساختار آن‌ها دقت کرد. در حقیقت هر گونه ناهماهنگی در ساختار فوم، فواصل نامنظم دانه‌های گرانول و … نشان از کیفیت پایین فوم ساختمانی می‌دهد و در نهایت این نوع فوم‌ها کارایی و راندمان پایین‌تری دارند.
استانداردهای تولید
هر کدام از انواع فوم‌های ساختمانی می‌توانند بر اساس استانداردهای مختلفی تولید شوند. در حقیقت فوم و یونولیت‌هایی که در صنعت ساختمان‌سازی به کار می‌روند باید توسط اداره‌های استاندارد، مسکن و شهرسازی، بهداشت و … تائید شوند و استانداردهای مختلفی را پاس کرده باشند.
توجه به برند تولید کننده
یکی دیگر از مهم‌ترین نکاتی که در خرید و انتخاب فوم ساختمانی باید در نظر گرفت، برند و شرکت تولید کننده آن است. هر کدام از برندها از مواد اولیه مختلف، تجهیزات و تکنولوژی‌های متفاوتی برای تولید فوم استفاده می‌کنند و همین باعث می‌شود که محصولات آن‌ها ویژگی‌ها و قابلیت‌های متفاوتی داشته باشند.
نوع مواد اولیه
هر کدام از انواع فوم‌های ساختمانی از مواد اولیه مختلفی همچون استایرن، اتیلن، پلی اورتان و … تولید می‌شوند. حتی ممکن است تعدادی از شرکت‌ها از مواد بازیافتی برای تولید این فوم‌ها استفاده کنند تا سودآوری بیشتری داشته باشند.
قیمت فوم
قیمت فوم‌های ساختمانی تحت تأثیر فاکتورهای مختلفی قرار دارد به همین دلیل نمی‌توان نرخ مشخصی برای آن‌ها عنوان کرد. قیمت مواد اولیه، برند و شرکت سازنده، نوع فوم، هزینه خط تولید، حجم و مقدار خریداری شده، هزینه انبار و حمل‌ونقل، ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی فوم و … فاکتورهای مؤثر در قیمت فوم هستند.
جمع‌بندی نهایی
فوم‌های ساختمانی از جمله مصالح پرکاربردی هستند که از تنوع بالایی برخوردار بوده و می‌توانند استفاده‌های متعددی داشته باشند. برای انتخاب و خرید این فوم‌ها باید به نکاتی همچون نوع فوم، ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی، ابعاد و اندازه، میزان دانسیته، برند سازنده، استانداردهای تولید و … توجه داشت.
