ارتعاشات، صدا و آلودگی‌های صوتی از جمله چالش‌ها و معضلاتی هستند که بسیاری از افراد در محل سکونت و کار خود با آن مواجه بوده و آرامش و آسایش لازم را ندارند. سقف ساختمان از جمله بخش‌هایی از سازه است که می‌تواند منبع و انتقال دهنده این آلودگی‌های صوتی باشد. اگرچه امروزه از مواد و متریال‌های مدرنی در ساختمان‌سازی استفاده می‌شود و بسیاری از مشکلات این‌چنینی کمرنگ‌تر شده‌اند اما ممکن است در تعدادی از ساختمان‌ها همچنان آلودگی صوتی آزاردهنده باشد. در ادامه مطلب به بررسی و معرفی بهترین عایق صدا برای سقف و ویژگی‌های آن پرداخته می‌شود.
انواع عایق صوتی سقف
به صورت کلی هر صدایی که برای انسان خوشایند نباشد نویز نامیده می‌شود. نویزها می‌توانند به دو شیوه هوا و کوبش منتقل شوند. به نویزی که از طریق هوا انتقال پیدا می‌کند، نویز هوابرد گفته شده و به نویزی که از طریق ضربه انتقال پیدا می‌کند نویز کوبه‌ای گفته می‌شود. انتخاب عایق صوتی نیز باید بر اساس نوع نویز موجود در محیط باشد تا راندمان و عملکرد مطلوبی داشته باشد. عایق‌های صوتی می‌توانند شامل سه دسته اصلی باشند:
- عایق صوتی کوبه‌ای که به منظور کاهش صدای ناشی از ضربات و ارتعاشات استفاده می‌شود
- عایق صوتی هوابرد که برای کاهش و کنترل آلودگی‌های صوتی ناشی از موسیقی، بوق ماشین، مکالمات، گریه و … به کار می‌رود.
- عایق صوتی دو منظوره که برای کاهش انواع نویزهای کوبشی و هوابرد کاربرد دارند.
مهم‌ترین عناصر عایق صدا
در حقیقت چهار عنصر در عایق‌بندی صدا نقش کلیدی دارند و باید این ۴ عنصر در بهترین عایق صدا برای سقف وجود داشته باشند.
- جداسازی: صدا ناشی از ارتعاش امواج است و این ارتعاش برای انتقال به مسیر یا هادی جامد نیاز دارد. در سقف‌ها این مسیر اجزای تشکیل دهنده سقف می‌باشند. جداسازی یا دوجداره کردن سقف این مسیر را مسدود می‌کند و کاهش نویز قابل توجهی را فراهم می‌کند.
- جذب: عایق‌های صوتی باید از جذب بالایی برخوردار باشند و از انتقال آن به محیط‌های دیگر جلوگیری کنند.
- جرم: جرم یک عامل مهم در عایق‌بندی صوت است و هر چه جرم جسمی بیشتر باشد مرتعش کردن آن توسط صدا سخت‌تر خواهد شد هرچند که جرم نقش زیادی برای انتقال نویزهای کوبه‌ای در عایق‌بندی صوت ندارد.
- میراگر: به موادی گفته می‌شود که توانایی تبدیل انرژی صوتی به انرژی گرمایی را دارد و با به دام انداختن صدا باعث کاهش نویز می‌شوند.
بهترین عایق صوتی برای سقف ساختمان
هم‌زمان با توسعه بافت شهری و محدودیت در فضا استفاده از ساختمان‌های چند طبقه روزبه‌روز رواج بیشتری پیدا می‌کند و همین باعث می‌شود که مشکلات و چالش‌هایی نیز برای افراد ایجاد شود. یکی از مهم‌ترین مشکلات این ساختمان‌ها وجود ارتعاشات کششی و کوبشی است که می‌تواند آزاردهنده باشد. استفاده از عایق‌های صوتی برای سقف یکی از مهم‌ترین راهکارهای جلوگیری از این مشکلات است. عایق‌های صوتی سقف می‌توانند تنوع بالایی داشته باشند و هر کدام ویژگی‌ها و قابلیت‌های منحصربه‌فردی داشته باشند. از جمله بهترین عایق‌های صوتی سقف می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
عایق یونولیت
یونولیت سقفی یا فوم سقفی یکی از رایج‌ترین عایق‌هایی است که امروزه در صنعت ساختمان‌سازی به کار می‌رود. این فوم‌ها در حقیقت جایگزین بلوک‌های سیمانی و سفالی شده و نقش پررنگی در کاهش وزن ساختمان، کاهش هزینه‌ها، کاهش مصرف مصالح، افزایش سرعت ساخت و … دارند. از مهم‌ترین ویژگی‌های فوم سقفی می‌توان به مقاومت بالای آن در برابر نفوذ رطوبت و صوت اشاره کرد. در حقیقت یونولیت عایقی است که در حین اجرای سقف به کار می‌رود و می‌تواند علاوه بر جلوگیری از نفوذ صوت مزیت‌های دیگری نیز داشته باشد.
سقف کاذب
سقف‌های کاذب نیز می‌توانند به عنوان بهترین عایق صدا برای سقف شناخته شوند چرا که به راحتی ارتعاشات سقف را کاهش می‌دهند. البته این سقف‌ها به تنهایی قادر به کاهش صدا نیستند و باید در کنار متریال هایی همچون فایبرگلاس، الیاف معدنی، سلولز سلول باز و … به کار بروند. اصلی‌ترین دلیل استفاده از سقف کاذب به عنوان عایق صوتی کاهش صدای هوابرد است که تأثیر مستقیمی در کاهش نویز دارد.
پشم‌شیشه
پشم‌شیشه نیز می‌تواند به عنوان بهترین عایق صدا برای سقف شناخته شود چرا که ساختار الیافی آن موجب می‌شود تا هوای پیرامون این محصول درون محصول حبس گردد و در نهایت این فرآیند باعث ایجاد خاصیت ارتجاعی در آن می‌شود. این ویژگی باعث می‌شود که پشم‌شیشه یک عایق بی‌نظیر برای سقف ساختمان باشد. پشم‌شیشه در اصل از ذوب شدن و الیاف کردن شیشه به دست می‌آید به همین دلیل از عایق‌های گران‌قیمت ساختمانی به شمار می‌رود.
پشم معدنی
در کنار یونولیت و سقف کاذب، پشم معدنی نیز می‌تواند یک عایق صوتی بی‌نظیر برای سقف ساختمان باشد. این عایق قادر است که انواع صداها، حریق و حرارت را دفع کند و امنیت بالایی برای سازه ایجاد نماید. پشم معدنی در اصل از نوعی سنگ آذرین به نام بازالت تولید شده و هیچ ماده شیمیایی در ساخت آن به کار نمی‌رود به همین دلیل امروزه در صنعت ساختمان بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد.
عایق سلولزی
عایق سلولزی که معمولاً به صورت صفحه یا تخته تولید می‌شود از جمله بهترین عایق‌های صوتی ساختمان است که از الیاف نیشکر تولید می‌شود. این عایق صوتی ساختمان از تنوع بالایی در طرح و رنگ برخوردار بوده و می‌تواند راندمان و عملکرد مناسبی در کاهش آلودگی‌های صوتی داشته باشد
پلی اورتان
پلی اورتان یکی از محبوب‌ترین و کاربردی‌ترین عایق‌های صوتی است که می‌توان در ساختمان‌سازی به کار برد. این ماده از ایزوسیانات و پلی ال تولید می‌شود و به دلیل داشتن توانایی‌های ایدئال، اجازه ورود صداهای مختلف را به داخل ساختمان نمی‌دهد. از این عایق می‌توان در اتاق‌های آکوستیک و استودیوها نیز استفاده کرد.
عایق اورسا
عایق صوتی اورسا (ursa) یکی از جدیدترین عایق‌های صوتی ساختمان است که برای ایجاد فضاهای آکوستیک بسیار کاربردی می‌باشد. این عایق از مواد نانوالیاف تولید شده و می‌تواند در کاهش صداهای هوابردی به میزان ۷۰ الی ۱۰۰ درصد و در کاهش صداهای کوبشی به میزان ۶۰ الی ۸۰ درصد مؤثر باشد. عملکرد این عایق می‌تواند تحت تأثیر نوع اسکلت ساختمان و کاربری آن باشد. عایق اورسا علاوه بر سقف ساختمان می‌تواند در بخش‌های دیگر نیز استفاده شود و راندمان بسیار خوبی داشته باشد.
جمع‌بندی نهایی
عایق‌بندی صوتی سقف ساختمان از جمله کارهایی است که می‌تواند به آرامش و آسایش بیشتر افراد کمک کند. عایق‌بندی سقف می‌تواند به شیوه‌های مختلف توکار و روکار انجام شود. عایق یونولیت، سقف کاذب، پشم‌شیشه، پشم معدنی، عایق سلولزی، پلی اورتان و عایق اورسا می‌توانند بهترین عایق صدا برای سقف ساختمان باشند و عملکرد مؤثری در کاهش آلودگی‌های صوتی خواهند داشت.
