آلودگی صوتی از یکی از مشکلات و معضلات اصلی جوامع امروزی است و داشتن آرامش و آسایش در این دنیای پر هرج و مرج به یک نیاز ضروری و حیاتی تبدیل شده است. همانگونه که استفاده از عایق های حرارتی و رطوبتی و … می تواند مزایا و کاربردهای متعددی داشته باشد، عایق صوتی ساختمان نیز کاربردهای مختلف و متعددی دارند.
عایق صوتی امروزه نه تنها در بخش های صنعتی بلکه در بخش های اداری، تجاری و مسکونی نیز مورد استفاده قرار می گیرد. می توان گفت امروزه یکی از مهم ترین معیارها برای ارزش گذاری ساختمان ها و املاک عایق کاری های آن از نظر صوتی، حرارتی، رطوبتی و … است. یونولیت بهترین عایق صوتی و حرارتی برای ساختمان و دارای مقاومت بالا در برابر زلزله، با قیمتی مناسب نسبت به دیگر روش های عایق صوتی و رطوبتی ساختمان است.
در ادامه مطلب به بررسی کامل عایق های صوتی ساختمان،قیمت عایق صوتی ساختمان ، انواع آن، کاردبردها و ویژگی های آن پرداخته خواهد شد.
عایق صوتی (Soundproofing) چیست؟
به زبانی ساده می توان گفت عایقی که مقدار انتقال انرژی صوتی از محیطی به محیط دیگر را کاهش می‌دهد عایق صوتی یا Soundproofing نامیده می شود (البته منبع تولید صدا و همچنین گیرنده صدا اهمیت بالایی دارد). در حقیقت هرگونه پوششی که بتواند مانع از انتقال اصوات شود و یا میزان آنها را کاهش دهد عایق صوتی نامیده می شود.
ساختمان ها در گذشته دارای دیوارهای ضخیم و بلندی بودند و به دلیل بلند بودن سقف و همچنین وسعت فضا و محیط، آلودگی های صوتی مزاحمتی برای افراد ایجاد نمی کرد اما امروزه با گسترش شهرها، ماشین ها و … آلودگی های صوتی به شدت بیشتر شده است و لازم است که از عایق صوتی ساختمان برای کاهش این آلودگی ها استفاده شود. این عایق ها باعث حذف و یا جذب صوت می‌شوند.
فواید استفاده از عایق صوتی
همانطور که گفته شد عایق صوتی ساختمان همانند سایر عایق های رطوبتی و حرارتی می تواند مزایا و فواید مختلفی داشته باشد که مهم ترین آنها شامل موارد زیر هستند:
- کاهش و کنترل سر و صدا
- ایجاد آرامش در محیط های مختلف مانند اتاق کار، اتاق خواب و …
- کاهش نشست صدا از محیط خارج به داخل منزل و یا از اتاق مجاور
- بهبود کیفیت صداها در محیط های مختلف
- محدود کردن سر و صدای ناخواسته و ناخوشایند.
آیا عایق حرارتی برای صدا نیز موثر است؟
همانطور که از نام آن پیدا است هدف اصلی عایق های حرارتی کنترل انتقال حرارت در بین بخش های داخلی و خارجی ساختمان ها می باشد. مکانیسم عایق های حرارتی به نحوی است که دارای فضاهای خالی زیادی برای ایجاد مقاومت حرارتی است و معمولا این فضاها نمی توانند به عنوان عایق صوتی عمل کنند چرا که عایق های صوتی جرم بالایی دارند.
البته نوعی از عایق های الاستومری حرارتی وجود دارند که علاوه بر کنترل دما و حرارت می توانند به عنوان عایق صوتی نیز مورد استفاده قرار بگیرند (به این عایق ها عایق تخم مرغی نیز گفته می شود). در حقیقت عایق های حرارتی آخرین سد دفاعی ساختمان ها می باشند. اگرچه معمولا هر کدام از عایق ها بر روی یک جنبه خاص تمرکز دارند و می توانند یکی از آلودگی ها را تعدیل کنند اما با توجه به آنکه این عایق ها معمولا در دیوارها، سقف ها، کف و … نصب می شوند می توانند در کنترل آلودگی های صوتی نیز تاثیر زیادی داشت باشند.
عایق صوتی را از کجا تهیه کنیم؟
خوشبختانه امروزه شرکت های متعدد داخلی و خارجی در زمینه تولید انواع عایق صوتی ساختمانی، عایق حرارتی و عایق های رطوبتی فعالیت دارند که نمایندگی های فروش فعالی در سراسر کشور دارند. به صورت کلی فروشگاه ها و مراکزی که در حوزه تامین مصالح ساختمانی فعالیت می کنند می توانند عایق های صوتی نیز به مشتریان ارائه کنند.
هنگام خرید عایق صوتی به موارد زیر توجه کنید!
برای خرید عایق صوتی ساختمان لازم است که فاکتورها و نکات مختلفی مورد توجه قرار بگیرد که مهم ترین آنها به شرح زیر می باشند:
- جنس عایق صوتی: عایق های صوتی از مواد اولیه مختلفی تشکیل می شوند که هر کدام کاربردهای متعددی دارند. تعدادی از این عایق ها دارای ساختار سلول باز و تعدادی دیگر دارای ساختار سلول بسته هستند که مناسب ترین آنها برای عایق صوتی سلول بسته خواهد بود. سلول باز بیشتر برای استودیوها و بهره بردن از صدای آکوستیک استفاده می شود.
- چگالی: عایق صوتی ساختمان باید دارد چگالی استاندارد باشد که حالت آکوستیک آن به خوبی حفظ شود. هرچقدر چگالی عایق بیشتر باشد به معنی عدم نفوذ صدا در آن است.
- رطوبت: بسیاری از عایق های صوتی عایق رطوبت نیز می باشند و فقط عایق الاستومری و تا حدودی فوم عایق پلی اتیلن در برابر رطوبت مقاوم نیستند.
- نحوه به کار بردن عایق صوتی که معمولا به صورت روکار و توکار می باشند و بهترین راهکار برای ساختمانی مسکونی استفاده از عایق توکار است.
علاوه بر این موارد نکات دیگری نیز در خرید عایق صوتی موثر هستند که مهم ترین آنها شامل موارد زیر هستند:
نوع سقف بتنی و چوبی
در هنگام خرید عایق صوتی ساختمان باید جنس سقف ساختمان مشخص شود که از بتن، چوب یا آجر است چرا که هر کدام از این موارد میزان نفوذ پذیری صوتی متفاوتی دارند. می توان گفت بتن کمترین نفوذ پذیری صوتی و چوب بیشترین نفوذپذیری را دارد. ابتدا باید جنس سقف مشخص شود و سپس برای خرید انواع عایق ها اقدام شود.
نوع صدا
یکی دیگر از مهم ترین فاکتورها در خرید عایق صوتی ساختمان تعیین و مشخص کردن نوع صدا و آلودگی های صوتی است. به صورت کلی می توان آلودگی های صوتی ساختمان را به دو دسته کوبه ای و هوابرد تقسیم کرد.
- صدای هوابرد یا هوایی: انتقال صدا به داخل ساختمان ممکن است از طریق هوا باشد مانند کانال های تهویه، پنجره و در باز ساختمان
- صداهای ضربه ای یا کوبه ای: ممکن است صدا از طریق به ارتعاش در آوردن جدارهای ساختمان مانند چکش زدن روی جدار و راه رفتن روی کف باشد.
در حقیقت صداهای هوابرد و کوبه ای فقط در منشا و منبع با هم متفاوت هستند و برای خرید عایق باید این منبع و منشا مشخص شود.
انواع عایق صوتی ساختمان
امروزه انواع عایق صوتی ساختمان در دسترس قرار دارند که هر کدام دارای ویژگی ها، قابلیت ها و کاربردهای متعددی هستند و می توانند در محیط های مختلف به کار برده شوند. از جمله رایج ترین انواع عایق های صوتی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عایق پشم شیشه
- کاشی هایی از فیبر های معدنی
- کاشی های فلزی سوراخ دار
- عایق فوم صداگیر ترکیبی
- عایق فوم شانه تخم مرغی
- عایق صوتی پلی اورتان پاششی
- عایق صوتی سربی
- دیوارهای پوششی کناف
- کاشی و صفحات ساخته شده از فیبرهای سلولوزی
- عایق پنل آکوستیکی
- عایق فوم پلی اتیلن
- عایق پلی استایرن
- عایق پشم سنگ
- عایق پنل گچی
منظور از SOUNDPROOFING یا ممانعت از ورود صدا چیست؟
در حقیقت واژه SOUNDPROOFING به معنی جلوگیری از ورود صداهای آزار دهنده به داخل سازه ها و ساختمان ها و کاهش صداهای ناخواسته می باشد. آلودگی های صوتی ممکن است هر منبعی داشته باشند که شامل ساختمان های همسایه، سر و صدای خیابان و … است. برای حلی این معضلات و مشکلات می توان از عایق های مخصوص صدا استفاده کرد که در دنیای امروز به یک امر کاملا ضروری تبدیل شده است و خوشبختانه انواع عایق های صوتی در دسترس قرار دارند.
یونولیت بهترین عایق صوتی و حرارتی برای ساختمان
یونولیت (Jonulite) که در کشور ایران با نام های مختلفی همچون پلاستوفوم، یونولیت و آکاسیف شناخته می‌شود، ماده ای سبک و متخلخل است که می تواند در عایق کاری ساختمان ها کاربردهای متعددی داشته باشد. البته نام اصلی این ماده پلی استیرن انبساطی یا EPS است و در آمریکا با نام استایروفوم (Styrofoam) نیز شناخته می شود. می توان گفت این عایق علاوه بر صدا عایق رطوبت و دما نیز می باشد. از جمله مهم ترین دلایلی که نشان می دهد یونولیت بهترین عایق صوتی ساختمان است می توان به موارد زیر اشاره کرد:
قیمت عایق صوتی ساختمان
برای تشخیص قیمت عایق صوتی ساختمان لازم است که فاکتورهای مختلفی مورد بررسی قرار بگیرند به همین دلیل نمی توان قیمت مقطوعی برای این مصالح عنوان کرد. از جمله مهم ترین فاکتورهایی که در قیمت عایق صوتی ساختمان موثر هستند می توان به برند و کشور سازنده، جنس عایق، عمر مفید عایق، میزان ضخامت آن، میزان مقاومت در برابر رطوبت، حرارت و صدا، وزن عایق، نحوه نصب و اجرا، اشتعال زایی، ریزش ذرات آلاینده، میزان نفوذ آب و رطوبت، میزان متراژ ساختمان و … اشاره کرد.
مقاوم بالا در برابر زلزله
ساختمان های صلب اکثرا در برابر زلزله مقاومت بالایی دارند اما تقریبا ساختن ساختمانی با صلبیت صد درصد کاری نشدنی است و افزایش میزان صلبیت نیز هزینه های زیادی دارد. نیروی زمین لرزه با وزن ساختمان ارتباط مستقیمی دارد. از آنجایی که وزن یونولیت در مقایسه با سیمان و سفال بسیار کمتر است می تواند کارایی بهتری داشته باشد و مقاومت ساختمان در برابر زلزله را افزایش بدهد.
عایق حرارتی
بلوک های یونولیتی علاوه بر وزن بسیار کمتر در مقایسه با بلوک های سیمانی و سفالی دارای ضریب انتقال حرارت بسیار کمتری نیز می باشند و می توانند مقاومت حرارتی ساختمان ها را به طرز قابل توجهی افزایش بدهند.
عایق رطوبتی
هرچند که بلوک های سیمانی و سفالی در برابر رطوبت عایق می باشند اما یونولیت ها ضریب نفوذپذیری بسیار پایینی دارند و می توانند به عنوان یک عایق رطوبتی مناسب مورد استفاده قرار بگیرند. به علت ساختار دانه ای و بسته بودن آن و وجود پوشش مخصوص، یونولیت ها به هیچ عنوان متورم نمی شوند و میزان جذب آب در آنها صفر است.
عایق صوتی- سبک
هرچه سطح مصالح صاف و صیقلی تر باشد نشان می دهد که تراکم بالاتری دارد و میزان نفوذپذیری صوتی آنها کاهش پیدا می کند. یونولیت ها در مقایسه با بلوک های سیمانی و سفالی دارای تراکم بیشتر و سطح صاف تری هستند بنابراین عایق صوتی بسیار بهتری می باشند و از نظر وزن نیز وضعیت بسیار بهتری دارند و سبک تر هستند.
ارزان تر از سایر عایق ها
اگرچه قیمت بلوک های یونولیت از بلوک های سفالی و سیمانی بیشتر است اما باتوجه به آنکه باعث صرفه جویی در مصالح دیگر می شود و سرعت اجرای کار را افزایش می دهد بسیار به صرفه تر می باشد. به صورت کلی می توام گفت یونولیت ها از بلوک های سیمانی و سفالی هزینه کمتری خواهند داشت.
حمل آسان
از آنجایی که وزن یونولیت های معمولا ۴ تا ۵ کیلوگرم است حمل و نقل آن در مقایسه با بلوک های سیمانی و سفالی بسیار آسان تر است و همین باعث می شود که سرعت اجرای کار افزایش پیدا کند در نتیجه در هزینه دستمزد کارگران نیز صرفه جویی می شود. می توان گفت حمل و نقل و اجرای یونولیت زمان کار را تا ۱۰ برابر کاهش می دهد که صرفه های اقتصادی و زمانی بالایی دارد.
عایق صوتی سقف آپارتمان
برای عایق صوتی ساختمان در سقف لازم است که موادی با چگالی بالا استفاده شود. عایق صوتی سقف باید انرژی صوتی و ارتعاشات را در سقف خانه بهبود ببخشد و از انتقال صدا از این طریق ممانعت کند. البته باید جنس سقف و نوع و منبع صداها مشخص شود و در نهایت با توجه به میزان بلندی صدا از عایق صوتی روکار یا توکار استفاده شود.
عایق صوتی سقف روکار
معمولا عایق بندی سقف به صورت روکار می تواند سریع تر و کم هزینه تر باشد و عایق های صوتی سقف می توانند علاوه بر جلوگیری از انتقال صوت نمای ویژه ای به سقف ساختمان بدهند.
عایق صوتی دیوار مشترک
استفاده از عایق صوتی دیوار مشترک می تواند یک محیط آرام حتی در شلوغ ترین مناطق ایجاد کند و حتی برای استودیوها و اتاق های ضبط صدا نیز کاربرد دارد. این سیستم می تواند در برابر صداهای موجود در هوا نیز مقاومت بالایی داشته باشد. به صورت کلی هم مانع صداهای هوابرد است و هم مانع صداهای کوبه ای می باشد. یکی از مهم ترین موادی که در این عایق ها استفاده می شود پشم سنگ معدنی است که در داخل حفره های چوبی و فلزی قرار می گیرد و مانع از انتقال صداها می شود.
عایق صوتی دیوار مشترک روکار
عایق صوتی ساختمان تخته ای از بهترین عایق های صوتی دیوار مشترک روکار است و چنانچه فضای کافی در دسترس افراد نباشد می توانند از این نوع عایق ها استفاده کنند چرا که با کمک این عایق ها می توان علاوه بر حفظ فضا از شر صداهای آزار دهنده نیز خلاص شد. ضخامت این عایق فقط ۳۰ میلیمتر است و به سادگی به صورت روکار نصب می شود. این عایق دارای ۴ لایه با ویژگی های متفاوت است که در کنار همدیگر لمینت شده اند و می توانند مقاومت بالایی در برابر صوت داشته باشند.
عایق صوتی کف ساختمان
عایق صوتی کف از انواع مواد و متریال های مختلف ساخته می شود و به صورت لایه ای یا ریزشی مورد استفاده قرار می گیرد و در نهایت مانع از انتقال آلودگی های صوتی می شود. از این عایق ها می توان برای کف آپارتمان ها، سطوح بیرونی ساختمان ها، سطوح داخلی ساختمان هایی که صدا را به میزان زیادی تولید می کنند یا انعکاس می دهند، استفاده می شوند.
عایق صوتی روکار کف
برای عایق صوتی ساختمان در کف آن همانند عایق صوتی سقف لازم است که ابتدا موارد و نکاتی مورد توجه قرار بگیرد تا بتواند بهترین نتیجه را در بر داشته باشد و به بهترین شکل ممکن مانع از ورود و خروج صداها شود. از جمله موارد مهم در عایق صوتی روکار کف می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- جنس سازه کف ساختمان از چه موادی می باشد (چوب، بتن و …)؟
- منبع و منشا آلودگی های صوتی از کجاست؟
- جنس و نوع صداها چیست؟
- میزان بلندی صدها چقدر است؟
خرید عایق صوتی ساختمان سازی
متاسفانه در کشور ایران بر خلاف کشورهای آمریکایی و اروپایی هنوز در بحث ساختمان سازی به بحث عایق صوتی به صورت ویژه پرداخته نمی شود و همین امر باعث می شود که در شهرهای شلوغ و با آلودگی های صوتی بالا آسایش و آرامش مردم تحت تاثیر قرار بگیرد. خرید عایق صوتی در ساختمان سازی علاوه بر جلوگیری از سر و صدا می تواند در کاهش هزینه های ساخت وساز، زمان اجرا، ارتقا مقاومت ساختمان در برابر زلزله و … موثر باشد. البته در استفاده و خرید عایق ها لازم است که به مواردی همچون جنس عایق، ویژگی ها و قابلیت ها، قیمت، کیفیت و سایر ویژگی های آن توجه ویژه ای شود.
روش عایق کاری صوتی ساختمان
راندمان و عملکرد عایق صوتی دارای رابطه مستقیمی با جرم آن است. قطعا هر چقدر جرم عایق بیشتر باشد توانایی بیشتری در جذب صداها خواهد داشت و از انعکاس صدا بیشتر جلوگیری می کند. برای داشتن یک عایق صدای مناسب در ساختمان ها بهتر است که از تلفیقی از چند متریال استفاده کرد و جرم آنها را افزایش داد. مواد عایق باید به صورت لایه ای در کنار هم قرار بگیرند که بتوانند عملکرد بهتری داشته باشند. استفاده از یک لایه عایق کار اشتباهی است چرا که باعث می شود صدا مرتعش شده و به صورت لرزشی منتقل شود.
آیا می توانید برای کاهش صدا، بین دو طبقه را عایق کاری کنید؟
در پاسخ به این سوال باید گفت می توان برای کاهش اصوات بین دو طبقه را عایق کار کرد. در حقیقت عایق های صوتی می توانند به عنوان کفپوش های صوتی از ورود و خروج صدها به طبقات مختلف جلوگیری کنند.
برای داشتن یک عایق کاری مستحکم به چه چیزهایی نیاز داریم؟
- برای آنکه عایق صوتی ساختمان در نقاط مختلف از استحکام بالایی برخوردار باشد لازم است که به فاکتورها و نکات مختلفی توجه شود که مهم ترین آنها شامل موارد زیر هستند:
- با اضافه کردن مواد مناسب باید جرم کف سازه بیشتر شود.
- ظرفیت کف سازه باید برای جذب صداها افزایش پیدا کند
- باید از عایق صوتی مناسب در بین تیرچه ها استفاده شود تا از تشدید و تقویت صداها جلوگیری گردد
- از مواد و متریال ترکیبی برای عایق سازی ساختمان استفاده شود و جرم آن نیز افزایش پیدا کند.
