نم و رطوبت در سقف ساختمان‌‌ها، دیوارها و کف می‌تواند مشکلات و معضلات مختلفی ایجاد کند. به مرور زمان خسارت‌های زیادی به سازه‌ها وارد کند. از این رو عایق‌بندی سازه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. امروزه در تعیین و تخمین قیمت ساختمان‌‌ها به فاکتورهای مختلفی توجه می‌شود. عایق صوتی، عایق رطوبتی ساختمان و عایق‌های حرارتی از جمله مهم‌ترین آنها هستند. استفاده از عایق‌های رطوبتی در ساختمان‌‌ها می‌تواند از آسیب‌ها و خسارت‌های مختلف جلوگیری کند. روش‌های مختلفی برای عایق‌بندی رطوبتی ساختمان ها وجود دارد. امروزه از مواد مختلفی برای محافظت از سازه‌ها در برابر نم و رطوبت استفاده می‌شود. در ادامه‌ی این مطلب از سایت مادفوم به بررسی انواع عایق‌های رطوبتی ساختمان ، شرایط عایق‌بندی و … پرداخته خواهد شد.
عایق رطوبتی ساختمان چیست؟
نم و رطوبتی که در اثر شستشوها، بارش باران، بارش برف و … در ساختمان‌‌ها و سازه‌های مختلف به وجود می‌آید، باعث می‌شود تا نقاط مختلف ساختمان تغییر رنگ بدهد، نم پس بدهد و یا پوسته پوسته شود. به مرور زمان خسارت ها بیشتر شده و در نهایت موجب از بین بردن مصالح ساختمانی شده و طول عمر آن کاهش پیدا کند. عایق رطوبتی ساختمان در حقیقت یک پوشش است که به صورت لایه ای و در اشکال مختلف و از ترکیبات مختلف برای مقابله با رطوبت و نم استفاده می‌شود.
عایق رطوبتی، در اصل جایگزین عایق‌های سنتی و پوشش‌های قدیمی مانند قیرگونی، ایزوگام و … شده است که عمدتا در مناطق مرطوب وجود دارد. عایق رطوبتی ساختمان دارای مقاومت بسیار خوبی در برابر انبساط و انقباض مصالح در ساختمان‌‌ها است و به راحتی می‌تواند اجرا و ترمیم شود.
عایق کاری رطوبتی چیست؟
عایق کاری رطوبتی، در حقیقت باعث می‌شود که بافت داخلی ساختمان و سطح آن به صورت کامل در برابر آب و رطوبت آب‌بندی شود. عایق‌ها با نفوذ به بافت و لایه‌های زیرین مانع از ورود رطوبت می‌شوند. عایق کاری رطوبتی، مقاومت قسمت‌های مختلف ساختمان را در برابر فشار آب و رطوبت بالا می‌برد.
شرایط عایق کاری رطوبتی یونولیت
یونولیت (Jonulite) که با نام‌های دیگری همچون پلاستوفوم، یونولیت و آکاسیف شناخته می‌شود، یک ماده سبک و متخلخل است. یونولیت می‌تواند به عنوان عایق‌های حرارتی و رطوبتی مورد استفاده قرار بگیرد. نام اصلی این ماده پلی استیرن انبساطی یا EPS است و در آمریکا با نام استایروفوم شناخته می‌شود. به صورت کلی یونولیت از نظر ماهیت یک ماده بی اثر است. یعنی هیچگونه واکنش شیمیایی انجام نمی‌دهد و میزان جذب آب و رطوبت در آن به کمترین میزان ممکن می‌رسد و در نتیجه دچار پوسیدگی نخواهد شد. اگرچه امروزه مواد دیگری به عنوان عایق رطوبتی ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرند اما یونولیت‌ها می‌توانند از بهترین عایق‌ها باشند.
استفاده از عایق‌های یونولیت، مزیت‌های متعددی دارد که از مهم‌ترین آنها می‌توان به مواردی همچون مقاومت بالا در برابر زمین لرزه، مقاومت در برابر حرارت، وزن بسیار سبک، اجرا، نصب و حمل و نقل ساده و راحت، مقرون به صرفه بودن و … اشاره کرد. بنابراین در هر ساختمانی که نیاز به کاهش دادن وزن ساختمان، بالابردن مقاومت در برابر زلزله، افزایش سرعت اجرای کار و … باشد، می‌تواند از عایق‌های رطوبتی یونولیت بهره برد.
عایق رطوبتی کف ساختمان
در ساختمان‌‌ها و بناهایی که احتمال ریزش آب در کف و همچنین قسمت‌های پایین دیوارها وجود دارد، لازم است که از عایق رطوبتی کف ساختمان استفاده شود. از جمله رایج‌ترین عایق هایی که برای این کار استفاده می شود می توان به قیر و گونی، مقوا و گونی قیر اندود اشاره کرد. روش عایق کاری کف ساختمان ها همانند عایق کاری سقف است. لازم است که کف ساختمان با استفاده از این مواد عایق بندی شود. با توجه به شرایط ساختمان می تواند ۲۵ تا ۴۰ سانتی متر از دیواره های ساختمان نیز عایق بندی می شود. برای عایق بندی نقاط مختلفی همچون کف شور آشپزخانه و حمام، محل نصب کاسه توالت و … باید لایه های عایق تا داخل لوله های فاضلاب امتداد پیدا کند و سپس اقدام به کف سازی شود.
عایق رطوبتی پی ساختمان
عایق رطوبتی ساختمان در قسمت پی می‌تواند با هدف جلوگیری از نفوذ رطوبت و آب به درون ساختمان انجام شود. یکی از متداول‌ترین روش‌های عایق‌بندی رطوبتی در قسمت پی ساختمان استفاده از قیر و گونی است. امروزه شیوه‌های مدرن و به روزتری مانند استفاده از ایزوگام رایج شده است که بسیار آسان‌تر است. در سال‌های اخیر نیز مهندسان از روش‌های جدیدی برای ساخت عایق‌های رطوبتی نانو استفاده کرده‌اند که در مقایسه با روش‌های قبلی مزایای متعددی دارد.
روش عایق کاری پی ساختمان
همانطور که گفته شد روش‌های مختلفی برای عایق کاری پی ساختمان وجود دارد که یکی از رایج ترین آنها نصب ایزوگام است. بر اساس استانداردهای موجود در ایران عایق‌های رطوبتی دو دسته هستند که شامل عایق‌های رطوبتی پیش ساخته (ایزوگام) برای پی ساختمان و عایق‌های رطوبتی پیش ساخته برای سطوحی چون بدنه و پشت بام ساختمان‌‌ها هستند. در عایق کاری پی ساختمان ابتدا آن را با قیر کاملا می‌پوشانند و بعد از نصب عایق دور لبه‌های آن را جوشکاری می‌کنند.
از روش‌های دیگر عایق کاری پی ساختمان‌‌ها استفاده از قیرگونی است. در این روش ابتدا سطح پی را با قیر کاملا می‌پوشانند. سپس پهن کردن لایه گونی اقدام و عایق کاری تا انتها انجام می‌شود.
عایق رطوبتی برای دیوار
از دیگر نقاط ساختمان ها که ممکن است در برابر رطوبت و نم خسارت ببینند، دیوارها هستند. برای عایق کاری رطوبتی دیوار ساختمان‌‌ها لازم است که به فاکتورها و نکات مختلفی توجه شود. محل و اندازه ترک خوردگی‌های دیوار، میزان در دسترس بودن ترک خوردگی ها، سازگار بودن عایق‌ها با دیوار و … از مهم‌ترین نکات در عایق‌بندی دیوار ساختمان‌‌ها هستند. عایق دیوار باید به راحتی تمامی شکاف‌ها و ترک‌های کوچک را پوشش بدهد و از چسبندگی بالایی برخوردار باشد.
انواع عایق رطوبتی ساختمان برای دیوار
به صورت کلی عایق‌های مختلفی برای دیوارهای ساختمان‌‌ها وجود دارند که هر کدام دارای ویژگی‌ها و قابلیت‌های منحصر به فردی هستند.
- فیلم‌های ورقی انعطاف پذیر که برای پوشاندن سوراخ‌های منتهی به سقف استفاده می‌شود.
- واشرها که به منظور جابجایی بین دو ماده تولید و استفاده می شود و به عنوان عایق رطوبتی و حرارتی در اتصالات شیشه ها و فلزات به کار می رند.
- عایق رطوبتی نانو که نسل جدید عایق ها می باشند و برای عایق دیوارهای خارجی و سیمانی و همچنین بام، استخر و … استفاده می شوند و سازگاری بسیار بالایی با محیط دارند.
- نوارها که برای پر کردن درزهای دیوار استفاده می شود. فویل های ساخته شده از لاستیک بوتیل بهترین نوع عایق نواری هستند که کاربردهای متعددی دارند.
- پرکننده های دستی که معمولا در ترک ها، شکاف ها و حفره ها استفاده می شود که دسترسی به آنها مشکل است.
عایق رطوبتی پیش ساخته
عایق های پیش ساخته به عنوان عایق رطوبتی ساختمان در نقاط مختلف خصوصا در قسمت پی و بام ساختمان استفاده می شوند. می توان گفت پر استفاده ترین عایق های رطوبتی ساختمان در حال حاضر عایق های پیش ساخته هستند که بارزترین آنها ایزوگام است. بهترین نوع عایق رطوبتی پیش ساخته نمد پشم شیشه می باشد که کاربردهای متعددی دارد. به صورت کلی می توان گفت عایق های پیش ساخته از موادی همچون قیر صنعتی، مواد پلیمری به نام اتکنیک پلی پروپیلن، یک لایه تیشوی مسلح شده با نخ، یک لایه پلی استر نبافته پودر تالک و در برخی از این عایق ها پودر مس، فیلم پلی اتیلن و روکش آلومینیومی ساخته می شوند و می توانند در نقاط مختلف ساختمان به کار برده شوند.
مزایا و خواص عایق رطوبتی پیش ساخته
همانطور که گفته شد این نوع عایق ها کاربردهای متعددی دارند و در بسیاری از قسمت های ساختمان مورد استفاده قرار می گیرند. از مهم ترین مزیت های این عایق ها می توان موارد زیر را عنوان کرد:
- ضخامت آن ها بین ۶-۲ میلی متر است
- دارای مقاومت کششی طولی ۶۰-۵۰ و مقاومت کششی عرضی ۳۵-۳۰ کیلوگرم بر ۵۰ سانتی متر هستند.
- قابلیت جذب آب و کاهش وزن ۱ درصد دارند.
- دارای وزن کمی هستند و بسیار انعطاف پذیر می باشند
- تحمل دمای مختلف از ۴۰ تا ۱۳۰ درجه را دارند
- در برابر پوسیدگی و شکنندگی مقاوم هستند
- در برابر انبساط و انقباض مقاوم هستند و تاب کششی بالایی دارند.
انواع عایق رطوبتی
همانطور که گفته شد برخلاف گذشته امروزه انواع مختلفی از عایق های رطوبتی ساختمان در دسترس هستند که هر کدام دارای ویژگی ها و قابلیت های منحصر به فردی هستند و برای محافظت و عایق کاری نقاط مختلفی به کار می روند. به صورت کلی عایق رطوبتی ساختمان شامل عایق های زیر می باشند:
- عایق رطوبتی قیر
- عایق قیر و گونی
- عایق رطوبتی قطران
- عایق های رطوبتی پیش ساخته
- عایق پشم شیشه
- عایق رطوبتی تیشو
- پرایمرها
- ماستیک ها و درزبندها
- سیلرها
- عایق های رطوبتی پلیمری
- عایق های رطوبتی ساخته شده بر پایه سیمان
قیمت عایق رطوبتی ساختمان
برای تعیین قیمت عایق رطوبتی ساختمان فاکتورها و عوامل مختلفی باید مورد توجه قرار بگیرند و نمی توان قیمت مشخصی برای آن تعیین کرد. از جمله مهم ترین فاکتورها در تعیین قیمت عایق رطوبتی ساختمان می تواند به نوع و جنس عایق، محلی که عایق بندی می شود، متراژ و حجم عایق، هزینه های حمل و نقل عایق، هزینه نصب و اجرا، وزن و ضخامت عایق، میزان انعطاف پذیری عایق، میزان نفوذپذیری آب، برند و کشور تولید کننده عایق و … اشاره کرد. به صورت کلی می توان گفت عایق رطوبتی قیر و گونی ارزان ترین نوع عایق است که کاربردهای مختلفی دارد و عایق های نانو و … از قیمت های بالاتری برخوردار هستند. می توان گفت عایق کاری قسمت های مختلف ساختمان می تواند از ۱۰ تا ۸۰ هزار تومان به ازای هر متر مربع متفاوت باشد. قیمت انواع مختلف عایق مانند عایق حرارتی ساختمان نیز با عایق رطوبتی و صوتی متفاوت است.
پارامترهای مهم در انتخاب عایق رطوبتی
برای انتخاب و خرید عایق های رطوبتی ساختمان لازم است که به نکات و فاکتورهای مختلفی توجه شود که مهم ترین آنها به شرح زیر می باشند:
- محل و مکانی که عایق کاری می شود
- میزان رطوبت و نم محل
- میزان فشاری که بر عایق وارد می شود
- میزان تغییرات دمایی محلی که قرار است عایق کاری شود
- میزان ترک خوردگی های دیوار، پی و …
- میزان بارش برف و باران سالیانه و …
روش های جلوگیری از نفوذ رطوبت به ساختمان
به صورت کلی برای جلوگیری از ورود نم و رطوبت به داخل ساختمان ها از دو روش اصلی باید استفاده کرد که شامل عایق بندی و زهکشی است. همانطور که در متن توضیح داده شده عایق بندی رطوبتی به روش های مختلفی انجام می شود که هر کدام ویژگی ها و قابلیت های منحصر به فردی دارند. روش دوم جلوگیری از نفوذ رطوبت و نم به داخل ساختمان ها زهکشی مناسب است.
زهکشی در حقیقت به معنی خارج کردن آب های سطحی و زیرزمینی از یک سازه است. زهکشی به روش های مختلفی همچون زهکشی لبه ای، زهکشی سفره ای، زهکشی فتیله ای و زهکشی صفحه ای انجام می شود که هدف آنها پایین آوردن میزان رطوبت، جلوگیری از نشست، کاهش فشار بر دیوارها و … می باشد.
- در کنار عایق رطوبتی ساختمان، بررسی مداوم سیستم لوله کشی ساختمان، لوله های قدیمی را با لوله های جدید تعویض کنید، نصب تهویه مناسب در خانه، استفاده از نمک برای کاهش رطوبت ساختمان و … از دیگر روش های جلوگیری از نفوذ رطوبت به ساختمان هستند که باید مورد توجه قرار بگیرند.
