صنعت ساختمان‌سازی در چند دهه اخیر به واسطه پیشرفت علوم و تکنولوژی‌های مختلف، رشد و توسعه قابل توجهی داشته و از مواد و مصالح مدرن و پیشرفته‌ای در این صنعت به منظور افزایش سرعت ساخت‌وساز، افزایش مقاومت سازه، افزایش طول عمر، کاهش هزینه‌ها و… استفاده می‌شود. سقف‌های مختلفی همچون سقف یوبوت، سقف تیرچه کرومیت، سقف تیرچه بلوک، سقف دال بتنی، سقف طاق ضربی، سقف عرشه فولادی، سقف کامپوزیت، سقف روفیکس، سقف کوبیاکس و… در ساختمان‌سازی استفاده می‌شوند که هر کدام می‌توانند مزیت‌ها، معایب و کاربردهای متعددی داشته باشند. در ادامه مطلب به بررسی و مقایسه سقف وافل با تیرچه یونولیت و مزایا و معایب آن‌ها پرداخته می‌شود.
سقف وافل و مزایا و معایب آن
قبل از مقایسه سقف وافل با تیرچه یونولیت باید به بررسی کلی آن پرداخته شود. سقف وافل در حقیقت یک نوع سقف بتنی است که از ظاهر و زیبایی قابل توجهی برخوردار است و می‌تواند یکی از به‌صرفه‌ترین سقف‌های ساختمانی باشد. برای اجرای این سقف از قالب‌های وافل استفاده می‌شود که قادرند وزن مرده ساختمان را به شکل قابل توجهی کاهش دهند و نمای ویژه‌ای به سطح زیرین سقف بدهند. سقف‌های وافل اولین بار در قرن ۱۹ میلادی مورد استفاده قرار گرفتند و امروزه به روش‌های یک‌طرفه و دوطرفه اجرا می‌شوند. از مهم‌ترین مزیت‌های سقف وافل می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- حذف ستون‌های متعدد در ساختمان و ایجاد دهانه‌های بزرگ و بلندتر
- قیمت مناسب و مقرون‌به‌صرفه
- امنیت بیشتر در زمان اجرا
- مقاومت و ماندگاری بالا و ظاهر شیک و زیبا
- اجرای سریع و وزن کم
امکان استفاده مجدد از قالب های آن
سقف‌های وافل در کنار مزیت‌های متعددی که دارند می‌توانند معایبی نیز داشته باشند که مهم‌ترین آن‌ها نیاز به بتن باکیفیت برای اجرای تیرچه‌های متعامد، مقاومت کم در برابر صوت، مقاومت کم در برابر حرارت و برودت، داشتن قالب‌های انحصاری و جدا کردن سخت قالب‌ها، قیمت بالای قالب‌ها، نیاز به تخصص و مهارت بالا برای اجرا، امکان آسیب‌دیدگی در صورت عبور تأسیسات از سقف، عدم استفاده در سطوح شیب‌دار و… هستند.
سقف تیرچه یونولیت، اجزا، مزایا و معایب
سقف تیرچه یونولیت نیز نوعی از سقف‌های ساختمانی بوده که ترکیبی از تیرچه و بلوک‌های یونولیتی می‌باشد. این سقف همانند سقف‌های وافل از مزیت‌ها، قابلیت‌ها و کاربردهای متعددی برخوردار است. از جمله مهم‌ترین اجزای این سقف‌ها می‌توان به تیرها، تیرچه‌ها، فوم سقفی، خاموت، ژوئن، اتکا و آرماتورهای حرارتی اشاره کرد. از مهم‌ترین مزیت‌های این سقف می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- کاهش مصرف فولاد در ساختمان‌سازی و قالب‌بندی
- مقاومت بالا در برابر حریق تا حداکثر ۲۰ دقیقه
- جایگزین مناسب بلوک یونولیتی به جای بتن کششی
- کاهش وزن سقف و افزایش امنیت در زمان زلزله
- سرعت نصب بالا و اجرای راحت
- صرفه‌جویی در مصالح ساختمانی مانند بتن و تیرچه و…
این سقف نیز در کنار تمامی مزیت‌هایی که دارد می‌تواند معایبی نیز داشته باشد که مهم‌ترین آن‌ها شامل خروج مواد سمی از یونولیت، مقاومت کمتر در برابر نیروهای برشی، محدودیت در دهانه‌های بیشتر از ۸ متر، احتمال ترک خوردن گچ روی سقف، نیاز به استفاده از شمع و جک برای اجرای سقف، عدم امکان اجرای سقف‌های منحنی و… هستند.
مقایسه سقف‌های وافل تیرچه یونولیت
به‌صورت کلی می‌توان برای مقایسه سقف وافل با تیرچه یونولیت به مزیت‌ها و معایب آن‌ها توجه کرد. هر کدام از این سقف‌ها می‌توانند مزیت‌های ویژه‌ای داشته باشند و از قابلیت‌های منحصربه‌فردی برخوردارند. از جمله مهم‌ترین تفاوت‌های این دو سقف می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
-
عملکرد سقف‌ها
سقف تیرچه یونولیت دارای عملکرد یک‌طرفه است و دال توسط تکیه‌گاه‌های دو ضلع موازی خود پشتیبانی می‌شوند درحالی‌که سقف وافل می‌تواند به‌صورت یک‌طرفه و دوطرفه باشد. در سقف‌های وافل یک‌طرفه تیرچه‌ها و میلگردها در یک جهت قرار گرفته اما در سقف‌های وافل دو طرفه، از یک دال توسط تکیه‌گاه‌هایی که در چهار سمت آن قرار گرفته پشتیبانی می‌شود. همچنین در سقف وافل دو طرفه، نسبت دهانه بزرگ‌تر نسبت به دهانه کوچک‌تر کمتر از ۲ است و اگر این نسبت از ۲ بیشتر باشد، عملکرد آن مشابه سقف یک‌طرفه خواهد بود.
-
کیفیت اجرای سقف‌ها
سقف وافل نیاز به آرماتوربندی و بتن‌ریزی داشته و در آن نیازی به استفاده از تیرهای از قبل ساخته شده وجود ندارد؛ و همین امر باعث افزایش کیفیت ساخت آن می‌شود. سقف‌های تیرچه یونولیت نیازمند تهیه بلوک و تیرچه‌های از پیش ساخته شده است و عدم نظارت بر تولید آن‌ها می‌تواند باعث افت کیفیتی نهایی سقف شود.
-
دهانه سقف قابل اجرا
دیگر فاکتور مقایسه سقف وافل با تیرچه یونولیت محدودیت در اجرای دهانه سقف است. سقف وافل یک دال سبک و مشبک است و می‌توان از آن برای دهانه‌های بلند و بزرگ (۱۷ متر) استفاده کرد درحالی‌که سقف‌های تیرچه یونولیت در اجرای سقف‌های بزرگ دچار محدودیت هستند. در این سقف‌ها دهانه سقف بین ۶ تا ۷ متر خواهد بود و اگر به دهانه بلندتر نیاز باشد باید از تیرچه‌های دوبل (دو تیرچه بغل هم) استفاده شود.
-
قیمت و هزینه اجرا
قالب‌های سقف وافل قیمت بالایی دارند اما می‌توان آن‌ها را به کرات استفاده کرد به همین دلیل هزینه اجرای سقف های وافل نسبت به تیرچه یونولیت در بلند مدت کمتر است. همچنین برای اجرای سقف تیرچه یونولیت، باید بلوک‌های از پیش ساخته شده را تهیه کرده و هزینه ساخت و حمل‌ونقل آن‌ها پرداخته شود اما برای ساخت سقف‌های وافل به مواد و مصالح از پیش ساخته شده نیاز نیست. به‌صورت کلی سقف‌های وافل می‌توانند صرفه اقتصادی بیشتری نسبت به سقف‌های تیرچه یونولیت داشته باشند.
-
وزن سقف و بار مرده آن
برای مقایسه سقف وافل با تیرچه یونولیت می‌توان وزن و بارهای مرده آن را نیز بررسی کرد. بار مرده شامل مواردی همچون وزن میلگردهای مصرفی و بتن و… است. سقف وافل به دلیل عدم برخورداری از تیرهای میانی و مشبک بودن، بار مرده کمتری دارد. البته در سقف‌های تیرچه یونولیت نیز استفاده از بلوک‌های یونولیتی باعث می‌شود که مصرف مصالحی همچون بتن کمتر شده و وزن کلی سقف کاهش پیدا کند.
-
عایق‌بندی سقف
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های سقف، میزان مقاومت آن در برابر صوت، رطوبت و حرارت است. سقف‌های وافل به دلیل مشبک بودن و وجود حفره‌های موجود در آب، بخشی از صدا را به سمت خود جذب می‌کند و مانع از انعکاس صدا می‌شود و همین امر باعث می‌شود که این سقف عایق حرارتی بسیار خوبی باشد. سقف‌های تیرچه یونولیت نیز از خصوصیات ورق عایق پلاستوفوم برخوردارند و می‌توانند عایق خوبی در برابر رطوبت و حرارت باشند.
-
میزان ایمنی سقف
ازنظر ایمنی و مقاومت در برابر نیروها و عوامل خارجی نیز می‌توان گفت که سقف‌های وافل برتری قابل توجهی نسبت به سقف تیرچه یونولیت دارند. در اصل سقف وافل به دلیل برخورداری از تیرچه‌های عمودی و وزن پایین امنیت بیشتری خصوصاً در زمان حریق و زلزله دارند.
علاوه بر موارد گفته شده در مقایسه سقف وافل با تیرچه یونولیت، این سقف‌ها می‌توانند ازنظر زیبایی ظاهری، نحوه اجرا، سرعت اجرا، نوع مواد و مصالح به کار رفته و… نیز متفاوت باشند.
سقف وافل و سقف تیرچه یونولیت از جمله سقف‌های رایج و کاربردی در صنعت ساختمان سازی هستند که هر کدام می‌توانند مزیت‌ها و معایب منحصر به فردی داشته باشند. در مقایسه این دو نوع سقف می‌توان به مواردی همچون اختلاف در وزن و بار مرده سقف، نحوه و سرعت اجرا، میزان امنیت، عملکرد سقف، قیمت و هزینه اجرا و… اشاره کرد.
