امروزه با پیشرفت علوم و تکنولوژی‌های مختلف صنعت ساختمان‌سازی نیز پیشرفت قابل توجهی داشته و در مقایسه با گذشته تفاوت‌های بسیار زیادی کرده است. مصالح ساختمانی به‌گونه‌ای طراحی و ساخته می‌شوند به افزایش سرعت ساخت‌وساز، افزایش مقاومت سازه، افزایش طول عمر، کاهش هزینه‌ها و … کمک کنند. یکی از مهم‌ترین بخش‌های ساختمان سقف است و امروزه از انواع سقفی‌های مختلف استفاده می‌شود. یکی از سقف‌هایی که معمولاً در فضاهای مسطح به کار می‌رود سقف وافل است که می‌تواند مزایا و معایب خاص خود را داشته باشد. در ادامه مطلب مشخص خواهد شد که سقف وافل چیست، از چه مزیت‌ها و ایراداتی برخوردار است و در نهایت چه کاربردهایی دارد.
سقف وافل چیست؟
سقف وافل در اصل نوعی سقف بتنی است که می‌تواند ظاهر و زیبایی قابل توجهی داشته باشد و از نظر اقتصادی و تکنیکی یکی از سقف‌های بی‌نظیر ساختمانی به شمار می‌رود. برای اجرای این نوع سقف‌ها از قالب‌های وافل استفاده می‌شود که می‌توانند وزن مرده ساختمان را به شکل قابل توجهی کاهش داده و در نهایت نمای زیبایی به سطح زیرین سقف ساختمان‌ها بدهند. سقف‌های وافل از قرن ۱۹ میلادی تاکنون در نقاط مختلف جهان مورد استفاده قرار گرفته و تغییرات و پیشرفت‌های قالب توجهی نیز داشته‌اند. این سقف‌ها می‌توانند به دو روش یک‌طرفه و دوطرفه اجرا شوند که هرکدام می‌توانند در پروژه‌های ساختمانی خاصی به کار بروند.
ویژگی‌های سقف وافل
سقف وافل که از قدمت و تاریخچه طولانی‌مدتی برخوردار است می‌تواند ویژگی‌های قابل توجهی داشته باشد و به همین دلیل در بسیاری از پروژه‌ها جایگزین سایر سقف‌ها می‌شود. از مهم‌ترین ویژگی‌های این سقف می‌تواند موارد زیر را عنوان کرد:
- دارای قالب‌بندی و اشکال مختلفی است و نیازی به برشکاری‌های اضافی ندارد.
- باعث کاهش فاصله آرماتورها می‌شودضخامت آن کمتر از دال بتنی است که می‌تواند به استفاده حداکثری از فضا کمک کند.
- برای سقف‌های با دهانه‌های بلند و نامنظم کاربرد دارد
- در برابر خمش‌های ناگهانی مقاوم است
- از لرزش‌های ناگهانی جلوگیری می‌کند
- در مصرف مصالح مختلف صرفه‌جویی می‌کند.
معایب سقف وافل
سقف‌های وافل می‌توانند مانند فوم سقفی و سایر سقف‌های رایج دیگر در کنار مزیت‌هایی که دارند معایب و ایراداتی نیز داشته باشند. از جمله مهم‌ترین معایب سقف وافل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- با توجه به آنکه پاشنه تیرهای متعامد دارای عرض کمی هستند باید از بتن باکیفیت برای اجرای تیرچه های متعامد استفاده کرد و این باعث افزایش هزینه خواهند شد.
- این سقف‌ها در برابر عبور و نفوذ صوت مقاومت پایینی دارند چرا که از ضخامت بسیار کمی برخوردارند.
- برخلاف سقف‌های یونولیتی نمی‌توانند عایق مناسبی در برابر حرارت و برودت باشند به همین دلیل می‌توانند به‌راحتی انرژی حرارتی و سرما را انتقال دهند و باعث افزایش هزینه‌های انرژی شوند.
- این سقف‌ها دارای قالب‌های انحصاری هستند و برداشتن قالب آنها کار سختی است چرا که قالب وافل از چهار طرف تحت فشار خواهد بود و به سختی خارج خواهد شد. همچنین اگر این قالب‌ها در زمان اجرا جابجا شوند در نهایت باعث افت کیفیت سقف و بتن‌ریزی خواهند شد.
- قالب‌های وافل قیمت بالایی دارند و خرید آنها برای افرادی که در تولید انبوه فعالیت ندارند به‌صرفه نخواهد بود. همچنین اجاره این قالب‌ها نیز می‌تواند هزینه‌های زیادی برای پیمانکار داشته باشد.
- نیاز به تخصص و مهارت بالا برای اجرا، امکان آسیب‌دیدگی در صورت عبور تأسیسات از سقف، عدم استفاده در سطوح شیب‌دار و … از دیگر معایب این سقف‌ها به شمار می‌رود. در مقاله دیگری با عنوان سقف یوبوت چیست به بررسی سقف‌های یوبوت، مزایا و معایب و همچنین کاربرد آنها پرداخته شده که می‌تواند اطلاعات مفیدی به خواننده ارائه کند.
کاربردهای اصلی سقف وافل چیست؟
همان‌طور که گفته شد سقف‌های وافل می‌توانند به دو شکل یک‌طرفه و دوطرفه طراحی و اجرا شوند و هر کدام از این سقف‌ها می‌توانند کاربردهای ویژه‌ای داشته باشند. به صورت کلی سقف وافل می‌تواند کاربردهای متعددی داشته باشد که مهم‌ترین آنها شامل موارد زیر هستند:
- اجرای سقف فرودگاه‌ها
- سقف ایستگاه‌های مترو
- اجرای سقف سالن‌های سینما و موسیقی و …
- سقف‌های با بیش از ۱۲ متر دهانه
- اجرای سقف‌هایی که وزن و فشار زیادی روی آنها نیست
- سقف‌های ساختمان‌های مسکونی، اداری، تجاری و صنعتی و …
محاسبه قیمت سقف وافل
اگرچه بسیاری از افراد تصور می‌کنند که سقف وافل به سبب مصرف پایین بتن می‌تواند هزینه‌های کمتری در مقایسه با سایر سقف‌ها داشته باشد اما در حقیقت این سقف نمی‌تواند برای اجرای طرح‌های کوچک و پروژه‌های ساده مقرون‌به‌صرفه باشد. محاسبه قیمت این سقف‌ها به عوامل مختلفی همچون نوع پروژه ساختمانی، هزینه‌های مربوط به آهن و فولاد، هزینه‌های مربوط به خرید یا اجاره قالب وافل، هزینه بتن، متراژ سقف، سرعت اجرای سقف و … بستگی دارد. در مقاله دیگری با عنوان فوم بتن چیست نیز می‌توان اطلاعات مناسبی در مورد فوم بتن و کاربرد آن در ساختمان‌سازی اشاره شده که مطالعه آن خالی از لطف نخواهد بود و می‌تواند اطلاعات خوبی به خواننده ارائه کند.
جمع‌بندی نهایی
در پاسخ به سؤال سقف وافل چیست باید گفت این سقف با استفاده از قالب‌های مخصوص اجرا شده و باعث کاهش وزن مرده ساختمان می‌رود و در نهایت از زیبایی و جذابیت بالایی برخوردار است. سقف وافل از قرن ۱۹ تاکنون مورد استفاده قرار گرفته و می‌تواند در فرودگاه‌ها، سالن‌ها، مترو، سقف‌هایی با دهانه‌های بیشت از ۱۲ متر و … به کار برود. مهم‌ترین ایراد این سقف‌ها عدم مقاومت در برابر عبور سوت، حرارت و انرژی‌ها است که البته می‌توان با خرید یونولیت و عایق‌بندی آن این مشکل را برطرف کرد اما به صورت کلی برای پروژه‌های ساختمانی کوچک به‌صرفه نخواهد بود.
