فوم پلی استایرن چیست؟

پلی استایرن چیست؟

پلی استایرن چیست ? پلی استایرن اولین بار در سال ۱۹۴۰ توسط شرکت آلمانی صنایع فاربن تولید و به عنوان عایق در صنایع الکتریکی مصرف گردید. امروزه پلی استایرن، پنجمین بسپار پر مصرف جهان است که در اغلب صنایع بکار می رود. شفافیت، شکل پذیری و قیمت مناسب این باعث گردید ظرفیت جهانی این ماده درسال ۱۹۹۰ از ۸ میلیون تن به ۱۸ میلیون تن در سال ۲۰۰۳ افزایش یابد.

منظور از این که پلی استایرن بر خلاف سایر پلاستیکها شفاف است، در برابر جذب آب، مقاومت خوبی داشته و عایق حرارتی و الکتریکی بسیار خوبی می باشد.

سهم مصرف از این ماده برای مصارف اساسی حدود ۷/۷ درصد است
که در سه گرید EP —GPPS — HIPS تولید می گردد.

گرید معمولی (GPPS)

به دلیل خواصی مانند شفافیت، مقاومت در برابر جذب رطوبت، نداشتن بو و مزه، عایق الکتریسیته و نیز خاصیت قالب پذیری خوب با استقبال فراوانی روبرو شد. به همین جهت این بسپار در ساخت وسایلی نظیر لوازم بهداشتی، ورزشی، صنایع اتومبیل‌سازی، لوازم خانگی، صنایع الکتریکی، کامپیوتر، پنکه، ریش تراش و… بکار می رود

گرید مقاوم(HIPS)

ضربه پذیری پایین گرید معمولی باعث گردید که پلی استایرن اصلاح شده یا مقاوم، به شدت رشد کرده و در رده پر مصرف ها قرار گیرد. از خصوصیات برجسته این گرید، خواص مکانیکی، بخصوص ضربه پذیری خوب همراه با قیمت مناسب است که کاربرد آن را در ساخت انواع وسایل و تجهیزات میسر می سازد. اصلاح پلی استایرن، موجب افزایش چقرمگی، استحکام ضربه‌ای و افزایش کشش طول می‌گردد. این عمل شفافیت پلی استایرن را نیز از بین می‌برد. پلاستیک‌های پلی‌استایرن اصلاح شده با لاستیک، معمولا در ساخت تلویزیون، لوازم خانگی، قسمت‌های داخلی یخچال، نظیر سینی‌ها، طبقات، پوشش‌های داخلی، ظروف نگهداری و … بکار می رود

گرید انبساطی

پلی استایرن انبساطی یا پلاستوفوم، نوعی پلیمر سفید رنگ و عایق رطوبت و صدا و حرارت است. این ماده، اولین بار توسط آلمان در جنگ جهانی دوم برای ساخت پل های شناور روی آب ساخته شد و در سال ۱۳۳۴ برای اولین بار شرکت یونولیت شروع به تولید این محصول (پلاستوفوم) در ایران نمود و به همین علت در ایران بنام یونولیت شناخته می شود . از این ماده برای عایق سازی، ساخت وسایل نیازمند عایق حرارتی، بسته بندی ابزار حساس الکتریکی، الکترونیکی و مکانیکی نظیر ساخت سردخانه، عایق‌سازی صوتی و حرارتی دیوارها، ساخت ماکت و کار دستی، دکور فضاسازی موقت، ساخت سازه‌های سبک، یخدان و … استفاده می‌گردد. این بنام های تجاری دیگر مانند “پلی فوم” و “استایروفوم” نیز شناخته می‌شود.

یونولیت چیست ؟

یونولیت ماده ای است سفید رنگ که عایق رطوبت و صدا است که اولین بار توسط آلمانی ها در جنگ جهانی دوم برای ساخت پل های شناور روی آب ساخته شد. فوم پلی استایرن یکی از فراورده های صنایع پتروشیمی بوده و شکل ظاهری آن از بلور های ریز تشکیل شده است که در مجاورت فشار و بخار منبسط می گردد به علت ساختار سلولی بسته در بلوک های پلی استایرن یونولیت مقاومت خوبی در مقابل آب داشته و نیز در مقابل فساد پذیری و رشد باکتری از خود محافظت می نماید. امروزه با رشد و ترقی صنایع پتروشیمی میهن عزیزمان شاهد افزایش روز افزون کاربرد‌های متنوع مواد پتروشیمی در امورات مختلف هستیم.

پلاستوفوم ماده ای سبک با قابلیت های بسیار زیاد می باشد و عامه مردم آن را به اشتباه ” کائوچو (نوعی ماده طبیعی)”، ” آکاچو ” و یا “یونولیت” می نامند. پلاستوفوم نوعی از مواد پلیمری است که یک نمونه از آن با نام پلی استایرن انبساطی و علامت اختصاری EPS شناخته می‌شود و کاربردهای متعددی در امور بسته بندی، عایق سازی، آموزشی، تبلیغاتی و … دارد. این مواد با دانه بندی های ریز و درشت و با وزن حجمی گوناگون بصورت گرانول ، ورق و بلوک در اندازه ها و ضخامتهای گوناگون در بسته بندی های تعدادی، قابل ارائه است. همچنین با دستگاههای برش توسط سیم داغ یا HotWire موجود در بازار، به اشکال و طرح های مختلف درمی‌آید

ماده اولیه پلی استایرن

ماده اولیه یونولیت پروپان است و در پتروشیمی به شکل جامد در آمده. یونولیت اولا نام یک شرکت در ایران است و اخیرا این ماده را تحت عنوان پلاستوفوم (پلی استایرن انبساطی) نام می‌برند.

ضریب های عایق بودن

• ۱۰ سانتی متر یونولیت معمولی در برابر صدا ۴۲ دیزبل عایق است.
• ۱۰ سانتی متر یونولیت معمولی در برابر گرما ۳۵ % عایق است.

ویژگی های بلوک های پلی استایرن :

۱) سبکی قطعه بلوک به ابعاد

۲) کاهش ۳۰ درصدی حجم بتن

۳) کاهش مصرف فولاد

۴) کاهش مصرف تیرچه

۵) صرفه جویی در مصرف قالب بندی

کاربرد های پلاستوفوم پلی استایرن چیست ؟

برخی از کاربرد های پیشنهادی در خصوص این محصولات عبارت‌اند از:

۱) استفاده از ورق های پلاستوفومی تا ابعاد ۱۰۰*۲۰۰ سانتیمتر و ضخامتهای گوناگون از ۴ تا ۱۰۰۰ میلیمتر به عنوان زمینه Background انواع تابلوها مانند تابلوی اعلانات و یا بسیاری از مصارف گوناگون دیگر.

۲) انواع ورق و بلوک های پلاستوفومی در ابعاد گوناگون و ضخامتهای متفاوت در بسته بندی های خاص، و شکل دهی بوسیله دستگاه برش به منظور تهیه کاردستی دانش آموزان دوره های ابتدایی و راهنمایی البته با نظارت مربیان مربوطه.

۳) ورق در ضخامتهای گوناگون و یا دانه های فوم (گرانول) جهت ساخت اشکال ، انواع طرحها و حروف فارسی و انگلیسی، ساخت ماکت ، تهیه تابلوهای تبلیغاتی و تزئینی و به عنوان فوم ریخته گری و فوم گُل‌سازی که در درس حرفه‌وفن دوره راهنمایی تحصیلی خواهران و برادران و همچنین برخی رشته های کار و دانش دوره متوسطه استفاده های فراوان دارد.

۴) استفاده از ورق پلاستوفوم به عنوان عایق ساختمان و بلوک های سقفی پلاستوفومی به عنوان جایگزین بلوک های سیمانی یا سفالی در صنعت ساختمان. عایق بودن در مقابل آب و رطوبت .

نکات ایمنی درمورد بلوک های پلی استایرن

۱- تنها استفاده از انواع دیرسوز بلوک پلی استایرن مجاز است و استفاده از انواع معمولی پلی استایرن درساختمان مجاز نیست

۲- بر خلاف تصور عمومی،انواع دیرسوز بلوک پلی استایرن نیز در صورت برخورد مستقیم با آتش مشتعل می شوند و می توانند به گسترش حریق کمک کنند.بنابراین برای حفظ از بلوک سقفی پلی استایرن و جلوگیری از برخورد مستقیم هرگونه شعله احتمالی با بلوک لازم است که زیر سقف به وسیله مناسب می توان موارد زیر را نام برد:اندود گچ یا پوشش های پایه گچی محافظت کننده در برابر آتش به ضخامت حداقل ۵/۱ سانتی متر به نحو مناسب و مستقل از بلوک به سقف سازه  مهار شده باشد.

۳- یونولیت سقفی بلوک پلی استایرن در دمای ۹۵ درجه سانتی گراد به سرعت جمع می شود. بنابر این اتصال مستقیم اندود یا پوشش به بلوک پلی استایرن یا هر شکل هندسی ( اعم از معمولی یا دارای انواع شیار) به تنهایی و بدون استفاده از اتصالات مکانیکی به هیچ وجه صحیح نبوده و خطرناک است.حتماً باید از اتصالات مکانیکی مهار شده به تیرها تیرچه ها ( نظیر سیستم رابیتس ) استفاده شود.

۴- از آنجایی که دیوارهای بین واحدهای مستقل ( مانند دیوار بین آپارتمانهای مسکونی یا واحدهای تجاری،اداری مستقل وغیره) در هر ساختمان باید مطابق آیین نامه های مربوط دارای مقاومت مربوط در برابر آتش باشند،این دیوارها باید از لایه بلوک های پلی استایرن عبور کرده و تا زیر سقف سازه ای ( یعنی زیر تیرچه یا بتن ) امتداد داشته باشند،به گونه ای که بلوک های پلی استایرن به گونه ای که بلوک های پلی استایرن در این قسمت بین دو فضای مجاور پیوستگی نداشته باشد.در غیر این صورت وقوع یک آتش سوزی در یک واحد می تواند پس از مدتی به سرعت به واحدهای مجاور گسترش یافته و کل ساختمان را دچار خطر جدی کند.

۵- بلوک های پلی استایرن منبسط شده در محل گارگاه ساختمانی به دور از هر گونه مواد قابل اشتعال ( نظیر رنگ،حلال یا زباله های قابل اشتعال ) نگهداری شوند.در محل انبار اصلی بلوک ها در گارگاه ساختمانی حتی الامکان به دور از محل عملیات ساختمانی باشد تا از سرایت هر گونه شعله یا حریق احتمالی به محل انبار اصلی جلوگیری شود.

۶- استفاده از بلوک های با مقاومت کم ممکن است باعث شکست بلوک در حین اجرا و ایجاد خطرات جانی شود.تولیدات دارای دانسیته خیلی کم از این نظر خطرناک هستند.

۷- عرض لبه نشیمن مناسب برای بلوک های پلی استایرن در محل قاعده ۲-۲۷ و ۲+۲۷ میلی متر است.از آنجایی که زیاد بودن عرض نشیمن در مقایسه با بلوک هاب سفالی و بتنی سبب کاهش عرض موثر  تیرچه بتنی می شود،لذا برای جبران آن توصیه می شود عرض فوندوله تیرچه در هنگام ساخت حداقل برابر ۱۴ سانتی متر در نظر گرفته شود.

۸- رعایت پخی در دو لبه فوقانی به ارتفاع و قاعده ۵ سانتی متر به منظور تسهیل بتن عبور بتن به داخل تیرچه ها ضروری است.

۹- بلوک ها باید دارای ظاهر سالم و یکپارچه باشند.سطح بلوک باید نسبتاً صاف باشد و بین دانه های پلی استایرن فاصله مشخص ظاهری وجود نداشته باشد.

۱۰- تعیین طول بلوک ها و تقسیم بندی آنها روی پلان سقف ها باید به گونه ای باشد که حداقل طول برش خورده ۳۰ سانتی متر محدود شود.استفاده از بلوک با طول کمتر از ۳۰ سانتی متر در سقف مجاز نیست.

۱۱- به همگان توصیه می شود تهیه بلوک های پلی استایرن از کارخانجات دارای گواهی استاندارد و  گواهینامه فنی مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن صورت گیرد.این کارخانجات ملزم به ارایه محصول مهردار با ارایه مشخصات فنی هستند.

۱۲- رعایت مشخصات فنی مذکور در فوق توسط مراجع قانونی الزامی شده است و عدم رعایت آنها می تواند ایمنی جانی و مالی شهروندان را با خطر مواجه نماید.بدیهی است که مجریان ساختمان و مهندسین ناظر در مورد رعایت نکاتت ایمنی مذکور در فوق مسول بوده و انتظار می رود بر رعایت آنها به نحو شایسته نظارت نمایند.